Komu przysługuje dodatek za wysługę lat, ile wynosi i jak obliczyć staż pracy?
Osoby zatrudnione w jednostkach budżetowych mogą liczyć na dodatkowy bonus dodawany do wynagrodzenia. Mowa o dodatku za wysługę lat, potocznie nazywanego dodatkiem stażowym. Na czym polega dodatek za wysługę lat? Komu przysługuje dodatek stażowy i jak obliczyć wysokość świadczenia?
Dodatek za wysługę lat to dodatkowe świadczenie przyznawane pewnej grupie osób w zamian za przepracowanie określonego czasu na danym stanowisku lub w konkretnym zawodzie. Dodatek stażowy jest obowiązkowy w tzw. budżetówce, czyli państwowej sferze budżetowej i przysługuje pracownikom budżetowym po spełnieniu określonych warunków.
Dodatek za wysługę lat przysługuje:
- nauczycielom,
- urzędnikom (osobom zatrudnionym w urzędach gminy, biurach, starostwach powiatowych itp.),
- funkcjonariuszom (policjantom, strażakom),
- żołnierzom,
- pracownikom zakładów opieki zdrowotnej,
- kolejarzom.
Dodatek za wysługę lat określany jest jako procent wynagrodzenia podstawowego. Jego wysokość zależna jest zarówno od konkretnego zawodu, jak i stażu pracy.
Osobom, które zajmują stanowiska w urzędach państwowych, po 5 latach pracy przysługuje dodatek za wysługę lat w wysokości 5 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Z każdym kolejnym rokiem pracy dodatek wrasta o 1 proc., niemniej jednak zgodnie z ustawą nie może być on wyższy niż 20 proc. wynagrodzenia zasadniczego.
Zgodnie z zapisami w Karcie nauczyciela, w przypadku pracowników edukacyjnych, dodatek wypłacany jest już po 4. roku pracy i z każdym rokiem wzrasta on o 1 proc. Podobnie jednak nie może on przekroczyć 20 proc. miesięcznego wynagrodzenia podstawowego.
W przypadku policjantów i strażaków dodatek za wysługę lat wypłacany jest po 2 latach służby w wysokości 2 proc. wynagrodzenia zasadniczego. Następnie rośnie on o 1 proc. w każdym roku, a po upływie 20 lat o 2 proc. co każde 2 lata aż do wysokości 32 proc. Maksymalna wysokość dodatku stażowego, jaką może uzyskać policjant, wynosi 35 proc. wynagrodzenia zasadniczego.
W wojsku natomiast dodatek przysługuje po 3 latach służby w wysokości 3 proc. wynagrodzenia. Do momentu uzyskania 15-letniego stażu pracy, dodatek rośnie o 3 proc. Po upływie 15 lat rośnie on o 1 proc. za każdy rok i podobnie, jak w poprzednim przypadku, maksymalnie może wynieść 35 proc. pensji.
Do podstawy wymiaru dodatku wlicza się pensję zasadniczą, dlatego znając odpowiedni procent, obliczenie dodatku nie jest skomplikowane. Trudniejsze może być jednak wyliczenie stażu pracy. Do lat pracy oprócz czasu zatrudnienia w danym miejscu, wlicza się dodatkowo:
- czas pracy u pracodawcy za granicą,
- studia doktoranckie, ale nie dłużej niż 4 lata,
- czynną i zawodową służbę wojskową,
- urlop wychowawczy,
- czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
- okres prowadzenia gospodarstwa rolnego,
- poprzednie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.
Do stażu pracy nie wlicza się natomiast zatrudnienia na umowie cywilnoprawnej lub okresu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
Dodatek za wysługę lat w budżetówce w większości przypadków wypłacany jest razem z wynagrodzeniem. Jeśli dana osoba nabyła prawo do dodatku w trakcie miesiąca, wówczas wypłata obowiązywała będzie od 1. miesiąca następującego po miesiącu, w którym pracownik nabył prawo do tego dodatku.
Świadczenie za wysługę lat jest obowiązkowe w państwowej sferze budżetowej, czyli w jednostkach, w których wynagrodzenie dla pracowników wypłacane jest ze środków publicznych. W prywatnych firmach nie ma obowiązku zapewnienia dodatku stażowego. Jego wypłata jest jedynie dobrą wolą pracodawcy.
WG
