Pieniądze zamiast wolnego. Szef musi zapłacić ci ekwiwalent za niewykorzystany urlop
Urlop wypoczynkowy to święte prawo pracownika do skorzystania z wolnego w ciągu roku pracy. Nie zawsze jednak wykorzystujemy pełny urlop, a czasami rozstajemy się z pracą, w której nie zdążyliśmy wykorzystać przysługującego nam wolnego. Pracodawca jest wtedy zobowiązany wypłacić nam ekwiwalent. Współczynnik ekwiwalentu 2023 jest już znany, dlatego też możemy wyliczyć, ile pieniędzy należy się za niewykorzystany urlop.
Niewykorzystany urlop powinien zostać zrekompensowany wypłatą środków pieniężnych. Pomóc w tym powinien współczynnik ekwiwalentu 2023. Ten na pewno pozostaje w zainteresowaniu osób, które pożegnały się z wykonywaną dotychczas pracą na etacie. Na bazie współczynnika ekwiwalentu oblicza się bowiem ekwiwalent pieniężny, który należy się za 1 dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. W 2023 roku współczynnik ekwiwalentu wynosi 20,83.
Kodeks pracy stanowi, że ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy należy wypłacić, gdy wygasł lub rozwiązany został stosunek pracy. Pracodawca musi zapłacić pracownikowi, który opuszcza dotychczasowe miejsce pracy i bez znaczenia jest powód rozwiązania umowy. Nie ma znaczenia również to, czy wypowiedzenie złożył pracownik, czy szefostwo.
Są jednak dwie sytuacje, w których pracodawca nie musi rekompensować pracownikowi niewykorzystanego urlopu pieniędzmi. Ekwiwalentu za niewykorzystany urlop pracodawca nie wypłaca pracownikowi, jeśli uzgodnią, że zaległy urlop zostanie wykorzystany w czasie kolejnego zatrudnienia u tego samego pracodawcy.
Wypłat wyliczonych na bazie współczynnika ekwiwalentu 2023 nie dokonuje się też, gdy pracodawca zdecyduje się wysłać pracownika na urlop w trakcie okresu wypowiedzenia. Niestety dla pracownika, ale w w takiej sytuacji nie musi nawet wyrażać zgody.
Wartość współczynnika ekwiwalentu 2023, jak i współczynników z innych lat, wynikają wprost kalendarza. Współczynnik ekwiwalentu wyraża średniomiesięczną liczbę dni pracy w roku kalendarzowym. W wypadku 2023 roku obliczenia wyglądają tak: 365 dni roku - (53 niedziele + 10 świąt + 52 dni wolne) = 250 dni pracy. Następnie dni pracy dzielimy przez liczbę miesięcy i uzyskujemy współczynnik ekwiwalentu 2023 - 250 dni : 12 = 20,83.
Wskazany powyżej współczynnik ekwiwalentu 2023 odnosi się jedynie do pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy. W wypadku pracowników zatrudnionych jedynie na część etatu współczynnik ekwiwalentu jest odpowiednio mniejszy. I tak zatrudnieni na 1/4 etatu mają 5,21 współczynnika, zatrudnieni na pół etatu 10,42, a pracujący w 3/4 wymiaru czasu pracy liczą sobie 15,62 współczynnika ekwiwalentu 2023.
W obliczeniach ekwiwalentu za niewykorzystany urlop współczynnik ekwiwalentu jest zawsze wartością stałą, a reszta zmiennych jest różna w zależności od sytuacji. Nie ma więc jednej kwoty dla pracowników, którzy mają 10 dni niewykorzystanego urlopu, 15 dni, 20 dni i tak dalej. Każdy przypadek musi zostać rozpatrzony osobno.
Na przykładzie zobrazujmy, jak wygląda obliczanie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, gdy osoba zarabiająca średnią krajową (6883,96 zł brutto) po rozwiązaniu stosunku pracy wciąż ma 10 dni urlopu. Najpierw dzielimy zarobki przez współczynnik ekwiwalentu 2023, a potem przez godziny wymiaru czasu pracy - (6883,96 : 20,83) : 8 = 41,31. Wynik wskazuje nam ekwiwalent pieniężny należny za godzinę urlopu wypoczynkowego pracownika. Natomiast ekwiwalent za 10 dni urlopu będzie równy 41,31 zł x 8 x 10 = 3304,80 zł.
Nie ma jednak jasnej odpowiedzi na pytanie o to, do kiedy pracodawca zobowiązany jest wysłać pracownikowi ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Kodeks pracy nie reguluje nic w tej materii, co może być pewnym zmartwieniem dla pracowników. Według praktyki jednak, szefowie zazwyczaj wypłacają pracownikom ekwiwalent za niewykorzystany urlop w ostatnim dniu pracy lub przesyłają wraz z ostatnią wypłatą.
Przemysław Terlecki
