Pracownik nie chce iść na urlop. Czy pracodawca może go zmusić?

Urlop wypoczynkowy to jedno z podstawowych praw pracowniczych, gwarantowane przez Kodeks pracy. Każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do corocznego, płatnego urlopu w wymiarze 20 lub 26 dni, w zależności od stażu pracy. Pracodawca jest natomiast zobowiązany udzielić tego urlopu w roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo.

Zobacz również:

---

Praca

Nie skorzystasz z urlopu? Tyle musi wypłacić ci szef

Przemysław Terlecki

---

• Wymiar urlopu jest zależny nie tylko od przepracowanych lat. Liczy się coś jeszcze
• Lewica ma projekt ustawy dot. stażu pracy. "Po to weszliśmy do rządu"

Zgodnie z Kodeksem pracy urlopy powinny być natomiast udzielane zgodnie z planem urlopów lub/i po porozumieniu z pracownikami. W praktyce jednak zdarza się, że pracownik odmawia wykorzystania urlopu. Czy w takiej sytuacji pracodawca może go to tego zmusić?

Co do zasady pracodawca nie ma prawa jednostronnie wysłać pracownika na urlop wypoczynkowych, za wyjątkiem dwóch sytuacji:

1. Gdy pracownik ma zaległy urlop - jeżeli pracownik nie wykorzystał urlopu w terminie, pracodawca ma prawo i obowiązek nakazać jego wykorzystanie. Wynika to z faktu, że zaległy urlop powinien zostać udzielony do 30 września następnego roku kalendarzowego,
2. Gdy pracownik ma urlop i jest w okresie wypowiedzenia - pracodawca może wysłać pracownika na urlop w okresie wypowiedzenia, niezależnie od tego, czy pracownik wyraża na to zgodę. Dotyczy to zarówno urlopu zaległego, jak i bieżącego.

Zgodnie z Kodeksem pracy, pracodawca ma obowiązek udzielić urlopu w tym roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Jeśli z jakiegoś powodu urlop nie zostanie wykorzystany, to wówczas staje się urlopem zaległym. Taki urlop powinien natomiast zostać wykorzystany najpóźniej do 30 września kolejnego roku kalendarzowego.

Zobacz również:

---

Praca

Pracowali na "śmieciówkach" i "na czarno". Dzieci zostały z niczym

Michał Dudziński

---

• Rząd chce podnieść płacę minimalną. Związkowcy rozczarowani propozycją
• Smutne statystyki o Polakach. Prawie połowa żyje od wypłaty do wypłaty

Jeżeli urlop zaległy nie zostanie wykorzystany, to jednak nie będzie to równoznaczne z utratą tego urlopu. Roszczenie o zaległy urlop przedawnia się po 3 latach, czyli po tym czasie pracownik traci prawo do jego odebrania, a pracodawca nie musi go już udzielić ani wypłacić za niego ekwiwalentu.

Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy wypłacany jest natomiast wyłącznie wtedy, gdy urlopu nie da się już wykorzystać. Zgodnie z przepisami, ekwiwalent przysługuje w momencie rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę, czyli wtedy, gdy kończy się stosunek pracy, a pracownik ma jeszcze niewykorzystane dni urlopu.

Oznacza to więc, że jeżeli pracownik nadal pracuje u danego pracodawcy i ma niewykorzystany urlop, to wówczas ekwiwalent pieniężny nie będzie mu przysługiwał.

Przykład: Pracownik złożył wypowiedzenie i pozostał mu jeszcze miesiąc pracy. Jednocześnie ma on 15 dni niewykorzystanego urlopu. Pracodawca może więc albo wysłać pracownika na zaległy urlop, albo jeżeli to niemożliwe, wypłacić mu za te dni ekwiwalent pieniężny.

WB