Zmiany w stażu pracy. Od kiedy, dla kogo i co się zmieni? Ważne dla nawet 5 mln Polaków
Obecnie zatrudnienie na podstawie umowy zlecenie oraz okres prowadzenia działalności gospodarczej nie są wliczane w staż pracy. Niestety wiąże się to z wieloma konsekwencjami dla pracowników, którzy po ww. okresach rozpoczynają pracę na podstawie umowy o pracę. Niedługo jednak czekają ich pozytywne zmiany.
12 września 2024 r. Sejm obradował na temat nowelizacji Kodeksu pracy odnośnie kwestii dotyczących tego, jakie okresy wlicza się w staż pracy. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej już od dłuższego czasu zapowiadało zmiany dotyczące rozszerzenia katalogu okresów, które będą wliczały się do okresu zatrudnienia. Celem wprowadzenia tych zmian miałoby być wyrównanie uprawnień pracowniczych, niezależnie od formy wcześniejszej aktywności zawodowej pracownika.
Zgodnie z nowymi przepisami do okresu zatrudnienia zaliczana byłaby:
● praca na podstawie umowy zlecenie lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
● okres prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, za które zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe.
Przypomnijmy, że obecnie ww. okresy nie wliczają się do okresu zatrudnienia, w związku z czym wiele osób nie ma możliwości korzystania z uprawnień pracowniczych, takich jak np. dłuższy urlop wypoczynkowy. Przykładowo, jeżeli osoba, która przez 15 lat prowadziła własną firmę, rozpocznie pracę na podstawie umowy o pracę, nie otrzyma 26 dni urlopu (taka liczba dni urlopu przysługuje pracownikom ze stażem pracy powyżej 10 lat), ale będzie traktowana tak, jakby rozpoczynała pracę po raz pierwszy, a więc urlop będzie naliczał się jej z każdym miesiącem i będzie przysługiwać jej maksymalnie 20 dni wolnego.
Po zmianach natomiast blisko 5 mln Polaków otrzyma znacznie szerszy dostęp do uprawnień pracowniczych, jakie przysługują osobom pracujących na podstawie stosunku pracy. Zgodnie z danymi ZUS-u na koniec 2023 roku liczba osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych wynosiła 1,344 mln, a liczba osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą aż 3,66 mln.
Zgodnie ze zmianami, które miałaby wejść w życie od 1 stycznia 2026 r. osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, która wcześniej świadczyła pracę na rzecz obecnego pracodawcy na podstawie np. umowy zlecenia, zyska również szereg dodatkowych przywilejów/uprawnień pracowniczych.
Mianowicie zmiany zakładają, że z racji tego, że okres świadczenia pracy na podstawie umowy zlecenia będzie wliczany do tzw. zakładowego stażu pracy, to wówczas pracownicy ci zostaną objęci dłuższym okresem wypowiedzenia. Poza tym po zmianach pracownicy będą mogli otrzymać wyższą odprawę, dodatek stażowy lub nagrodę jubileuszową, pod warunkiem, że w danym zakładzie pracy zostały wprowadzone ww. składniki wynagrodzenia.
I choć są plany, aby zmiany te zostały wprowadzone z początkiem 2026 r., to nadal nie ma potwierdzonych informacji dotyczących tego, czy projekt ustawy na pewno wtedy wejdzie w życie.
WB
