Depozyt
Środa, 8 stycznia 2025 (14:31)
Aktualizacja Środa, 8 stycznia 2025 (14:36)
Depozyt jest jednym z podstawowych pojęć w ekonomii i finansach, odgrywającym kluczową rolę w funkcjonowaniu systemu bankowego oraz szeroko rozumianych procesach gospodarczych. Stanowi formę przechowywania środków pieniężnych lub innych wartościowych przedmiotów w instytucjach finansowych lub u innych zaufanych podmiotów na określonych zasadach.
Depozyt - najważniejsze informacje
Definicja i istota depozytu
Depozyt w sensie ekonomicznym to powierzenie środków pieniężnych, papierów wartościowych lub innych dóbr instytucji finansowej, np. bankowi, w celu ich przechowywania, pomnażania lub zabezpieczenia. Osoba lub podmiot oddający środki na przechowanie nazywana jest deponentem, a instytucja przyjmująca depozyt - depozytariuszem.
Depozyty stanowią podstawę działalności banków, które wykorzystują je do udzielania kredytów i inwestowania, zarabiając na różnicy między oprocentowaniem depozytów a oprocentowaniem udzielanych kredytów. W ten sposób depozyty przyczyniają się do funkcjonowania systemu finansowego, umożliwiając alokację kapitału w gospodarce.
Rodzaje depozytów
Depozyty można klasyfikować według różnych kryteriów, takich jak ich forma, cel, czy okres trwania.
Depozyty bankowe
Najbardziej powszechną formą depozytów są depozyty bankowe, które dzielą się na kilka rodzajów:
- Depozyty bieżące (rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe, ROR): Są to rachunki, które pozwalają deponentom na swobodny dostęp do zgromadzonych środków. Właściciel rachunku może dokonywać wpłat i wypłat w dowolnym momencie, korzystając z przelewów, kart płatniczych czy bankomatów. Oprocentowanie takich depozytów jest zazwyczaj niskie, ponieważ banki nie mogą efektywnie dysponować tymi środkami w dłuższym horyzoncie czasowym.
- Depozyty terminowe (lokaty terminowe): To środki powierzane bankowi na określony czas, np. miesiąc, rok czy kilka lat. W zamian za ograniczenie dostępu do środków na wskazany okres deponent otrzymuje wyższe oprocentowanie. Po upływie terminu depozytu bank zwraca środki wraz z naliczonymi odsetkami.
- Depozyty oszczędnościowe: Łączą cechy depozytów bieżących i terminowych. Środki można wpłacać i wypłacać w dowolnym momencie, ale wysokość oprocentowania zależy od czasu, przez jaki pieniądze pozostają na koncie. Są popularne wśród osób chcących systematycznie oszczędzać.
Depozyty rzeczowe
Obok depozytów pieniężnych istnieją depozyty rzeczowe, które obejmują przechowywanie przedmiotów wartościowych, takich jak papiery wartościowe, biżuteria czy dokumenty. Tego typu depozyty są często zabezpieczane w specjalnych skrytkach bankowych.
Depozyty publiczne
Niektóre instytucje publiczne, jak jednostki samorządowe czy państwowe, deponują środki w bankach w celu ich zabezpieczenia lub krótkoterminowego pomnażania. Depozyty te są ściśle regulowane przez prawo i często zabezpieczone przez państwo.
Rola depozytów w gospodarce
Depozyty odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu systemu finansowego i gospodarczego. Są one istotnym źródłem kapitału dla banków, które z kolei wykorzystują te środki do udzielania kredytów konsumentom, przedsiębiorstwom i rządom. W ten sposób depozyty wpływają na dynamikę gospodarki, umożliwiając finansowanie inwestycji, konsumpcji i rozwoju infrastruktury.
Dzięki depozytom możliwe jest także realizowanie polityki pieniężnej przez banki centralne. Kontrolując oprocentowanie depozytów, banki centralne wpływają na poziom oszczędności i kredytów w gospodarce, co pozwala im stabilizować inflację, zatrudnienie i wzrost gospodarczy.
Depozyty pełnią również funkcję zabezpieczenia i ochrony oszczędności społeczeństwa. Dzięki systemom gwarantowania depozytów, takim jak Fundusz Gwarantowanych Świadczeń w Polsce, środki deponentów są chronione do określonego limitu na wypadek bankructwa banku.
Zalety i wady depozytów
Depozyty oferują wiele korzyści zarówno dla deponentów, jak i instytucji finansowych. Dla deponentów stanowią bezpieczny sposób przechowywania środków oraz możliwość ich pomnażania poprzez odsetki. Dla banków są kluczowym źródłem kapitału niezbędnym do prowadzenia działalności kredytowej.
Jednak depozyty mają także pewne ograniczenia. W przypadku depozytów terminowych deponent traci dostęp do swoich środków na określony czas, co może być problematyczne w sytuacjach nagłej potrzeby finansowej. Ponadto oprocentowanie depozytów, zwłaszcza bieżących, jest często niższe od inflacji, co może prowadzić do realnej utraty wartości pieniądza.
Depozyty a ryzyko
Chociaż depozyty są uważane za stosunkowo bezpieczne, niosą ze sobą pewne ryzyko. Jednym z nich jest ryzyko niewypłacalności banku, które może prowadzić do utraty środków przez deponentów.
Aby minimalizować to ryzyko, w wielu krajach wprowadzono systemy gwarantowania depozytów, które zapewniają wypłatę środków do określonej kwoty w przypadku bankructwa instytucji finansowej.
Innym ryzykiem jest ryzyko inflacyjne. Jeśli stopa inflacji przewyższa oprocentowanie depozytów, wartość realna zgromadzonych środków maleje. W dłuższej perspektywie może to oznaczać stratę dla deponenta, nawet jeśli jego saldo na rachunku nominalnie wzrasta.
Depozyt - Wiadomości
-
Zysk grupy Pekao SA powyżej oczekiwań analityków
Czwartek, 28 kwietnia 2022 (07:48)Zysk netto grupy Banku Pekao SA w pierwszym kwartale 2022 roku wzrósł do 907,2 mln zł z 245,6 mln zł rok wcześniej - poinformował bank w raporcie. Zysk banku okazał się lepszy od... -
Bank Pekao reaguje na wyższe stopy NBP. Podniesie oprocentowane depozytów
Piątek, 22 kwietnia 2022 (10:46)Bank Pekao podwyższa oprocentowanie kont oszczędnościowych i lokat dla klientów indywidualnych. Wyższe stawki dotyczą zarówno środków już posiadanych przez klientów w Pekao, jak i nowych... -
Sebastian Buczek, prezes Quercus TFI: Część spółek wciąż z atrakcyjnymi cenami
Czwartek, 29 kwietnia 2021 (07:00)Większość z nas trzyma pieniądze na lokatach w banku. Podobnie jest w innych krajach Europy - mówi Interii Sebastian Buczek, prezes Quercus TFI. - Jednak Rada Polityki Pieniężnej ścięła w... -
Banki: Rosnące opłaty i ujemne oprocentowanie depozytów
Czwartek, 18 marca 2021 (07:00)To, że nie ma bankowości za darmo, już widzimy, bo z banków dostajemy wciąż informacje o zmianach tabeli opłat i prowizji. To znaczy o podwyżkach. W ubiegłym roku zapłaciliśmy bankom za... -
Polacy gromadzą gotówkę i stawiają na depozyty bieżące
Wtorek, 11 sierpnia 2020 (17:03)Polacy gromadzą oszczędności w gotówce i na depozytach bieżących. To efekt pandemii i oszczędzania w dobie zerowych stóp. -
Konto oszczędnościowe jak depozyt
Wtorek, 29 grudnia 2015 (06:00)Odłożyć pieniądze na jakiś czas w bezpieczne miejsce, niczym się nie przejmować, a potem wyjąć więcej niż się włożyło - to idea lokaty bankowej. Coś jednak za coś - za bezpieczeństwo i... -
Odsetki od lokat bankowych przychodem z działalności gospodarczej
Piątek, 2 stycznia 2015 (06:00)Od 1 stycznia przychodem z działalności gospodarczej będą odsetki od lokat terminowych, założonych przez przedsiębiorcę. To oznacza, że przedsiębiorcy wszelkie zyski z bankowych depozytów... -
Kolejne ruchy RPP trudne do przewidzenia
Poniedziałek, 8 grudnia 2014 (08:18)Relatywnie dobry wzrost PKB, a z drugiej strony przedłużająca się deflacja sprawiają, że trudno jest przewidzieć jakie będą kolejne ruchy Rady Polityki Pieniężnej - oceniła w wywiadzie...
