Tablice życia. Jak je czytać? Niedługo będą nowe
Tablice średniego dalszego trwania życia to ważny element systemu emerytalnego w naszym kraju. Są corocznie publikowane przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). Dane w nich zawarte stanowią podstawę do obliczania wysokości emerytur przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Jak korzystać z tych tablic? Dlaczego warto się nimi zainteresować przed przejściem na emeryturę?
Tablice te przedstawiają prognozowaną liczbę miesięcy życia, jaką statystycznie ma przed sobą osoba w określonym wieku.
Dane te są uśrednione dla populacji i nie różnicują płci. Na ich podstawie ZUS oblicza wysokość emerytury, dzieląc zgromadzony kapitał emerytalny przez wartość z tablic odpowiadającą wiekowi emeryta w momencie przejścia na emeryturę.
Obecne tablice obowiązują od 1 kwietnia 2024 roku do 31 marca 2025 roku. Nowych tablic należy spodziewać się w marcu bieżącego roku (GUS zaplanował publikację nowych tablic na 25 marca)
Tablica składa się z wierszy i kolumn. Wiersze oznaczają ukończone lata życia, a kolumny - dodatkowe miesiące powyżej pełnego roku. Aby odczytać wartość dla osoby w określonym wieku, należy:
- Znaleźć wiersz odpowiadający ukończonym latom życia.
- Przejść do kolumny odpowiadającej liczbie ukończonych miesięcy powyżej pełnego roku.
Na przecięciu wybranego wiersza i kolumny znajduje się liczba miesięcy, która reprezentuje średnie dalsze trwanie życia dla danego wieku.
Przykład:
Załóżmy, że osoba planuje przejść na emeryturę w wieku 65 lat i 3 miesięcy. W takim przypadku należy:
● Znaleźć wiersz oznaczony liczbą 65.
● Przejść do kolumny oznaczonej liczbą 3.
Na przecięciu tych wartości znajduje się liczba miesięcy, która posłuży do obliczenia wysokości emerytury.
Obecnie obowiązująca tablica została opublikowana 27 marca 2024 roku i jest stosowana do wniosków emerytalnych składanych od 1 kwietnia 2024 roku do 31 marca 2025 roku.
Nowe tablice są publikowane corocznie, zazwyczaj w marcu, i obowiązują od 1 kwietnia danego roku do 31 marca roku następnego. Oznacza to, że w marcu 2025 roku GUS opublikuje nową tablicę, która będzie obowiązywać od 1 kwietnia 2025 roku.
Tablice są publikowane na stronie Głównego Urzędu Statystycznego, a także na stronie ZUS.
Wartość z tablicy średniego dalszego trwania życia bezpośrednio wpływa na wysokość emerytury. Im wyższa wartość (czyli im dłuższe prognozowane dalsze trwanie życia), tym niższa miesięczna emerytura. Wynika to z faktu, że zgromadzony kapitał jest dzielony przez większą liczbę miesięcy. Dlatego moment przejścia na emeryturę ma istotne znaczenie dla wysokości świadczenia.
Korzystając z tablic, można porównać różnice w wysokości świadczenia w zależności od momentu przejścia na emeryturę:
● Przejście na emeryturę wcześniej (np. zaraz po osiągnięciu wieku emerytalnego) oznacza, że zgromadzony kapitał zostanie rozłożony na większą liczbę miesięcy (zgodnie z dłuższym prognozowanym czasem życia). W efekcie miesięczne świadczenie będzie niższe.
● Odroczenie emerytury o kilka miesięcy lub lat prowadzi do skrócenia średniego dalszego trwania życia według tablic, co zwiększa miesięczną emeryturę. Dodatkowo przez ten czas można zgromadzić większy kapitał dzięki dalszym składkom i waloryzacji.
Załóżmy, że osoba zgromadziła 500 000 zł kapitału i rozważa przejście na emeryturę w dwóch momentach:
● W wieku 65 lat: Według tablic średnie dalsze trwanie życia to np. 216 miesięcy. Wysokość emerytury wyniosłaby:
500 000 zł ÷ 216 miesięcy = ok. 2 314 zł/miesięcznie.
● W wieku 66 lat: Prognozowane dalsze trwanie życia skraca się np. do 204 miesięcy. Wysokość emerytury wyniesie:
500 000 zł ÷ 204 miesiące = ok. 2 450 zł/miesięcznie.
Co więcej, jeżeli przez ten rok osoba dalej pracuje i odkłada składki, kapitał wzrasta, przez co świadczenie emerytalne będzie odpowiednio wyższe.
KO
