Ważne informacje dla emerytów. Tego limitu nie wolno im przekroczyć
Główny Urząd Statystyczny (GUS) opublikował dane o przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu brutto w III kw. 2024 r. Oprócz informacji o znaczeniu statystycznym, mają one bardzo duże znaczenie dla emerytów i rencistów dorabiających do swoich świadczeń. To na podstawie tych danych Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) ustali limity dorabiania obowiązujące w okresie od początku grudnia do końca lutego. Po ich przekroczeniu świadczenie może zostać obniżone - lub nawet odebrane. Do jakiej kwoty można zatem będzie "bezpiecznie" dorabiać do emerytury lub renty od 1 grudnia?
Zacznijmy od przypomnienia, że dorabiać do emerytury lub renty może każdy emeryt, ale tylko te osoby, które ukończyły wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn) mogą to robić bez obaw o konsekwencje przekroczenia limitów.
Z kolei osoby pobierające tzw. wcześniejsze emerytury - np. emerytury pomostowe czy świadczenia kompensacyjne - muszą pilnować, by suma, jaką dorobią, nie przekroczyła 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia brutto w poprzednim kwartale. Jeśli ten limit zostanie przekroczony, ZUS nie będzie im już wypłacał świadczenia w pełnej wysokości. W skrajnym przypadku - kiedy emeryt dorobi sumę przekraczającą 130 proc. miesięcznego wynagrodzenia brutto w poprzednim kwartale - ZUS zawiesi mu wypłatę emerytury czy renty.
Limity dorabiania zmieniają się co trzy miesiące. Dotychczas, we wrześniu, październiku i listopadzie, podstawą ich wyliczenia było przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w II kw. br. Od grudnia zaś aż do końca lutego 2025 r. będą obowiązywały limity ustalone na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w III kw. 2024, którego wysokość GUS podał 13 listopada br.
Z komunikatu GUS dowiadujemy się, że w III kwartale 2024 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Polsce wyniosło 8161,62 zł (oznacza to wzrost o 13,4 proc. w ujęciu rok do roku i o 1,5 proc. w ujęciu kwartał do kwartału).
Wzrost przeciętnego wynagrodzenia brutto w ujęciu kwartał do kwartału przekłada się na wyższy limit dorabiania w okresie grudzień-luty w porównaniu z okresem sierpień-październik. Próg będzie nieco wyższy, a więc trudniej będzie go przekroczyć - to z pewnością dobra wiadomość dla emerytów.
Jak w świetle nowych danych będą kształtować się limity dorabiania do emerytury i renty od 1 grudnia 2024 r. do 28 lutego 2025 r.?
- 5713,13 zł brutto (tyle wynosi 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w III kw.). W swoim oficjalnym wyliczeniu ZUS może nieznacznie zaokrąglić ten limit - do pełnych dziesiątek groszy. Jeśli emeryt lub rencista dorabiający do świadczenia przekroczy tę kwotę, grozi mu obniżenie emerytury lub renty. ZUS dokonuje tego obniżenia w oparciu o tzw. maksymalne kwoty zmniejszenia, które zmieniają się raz do roku (z dniem 1 marca) i obecnie wynoszą:
- 890,63 zł - w przypadku emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- 668,01 zł - w przypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
- 757,08 zł - w przypadku renty rodzinnej dla jednej osoby.
Jak precyzuje ZUS na swojej stronie, jeżeli przychód osiągany przez świadczeniobiorcę przekroczy 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, ale nie będzie wyższy niż 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy oraz renta rodzinna dla jednej osoby zostaną zmniejszone o kwotę przekroczenia, jednak nie więcej niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia (ustaloną odpowiednio dla różnych rodzajów świadczeń według powyższej listy).
- 10 610,11 zł brutto (tyle wynosi 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w III kw.). Tutaj również ZUS może zaokrąglić limit. Jeśli emeryt lub rencista dorobi sobie do miesięcznego świadczenia więcej niż wynosi ta kwota, ZUS zawiesi mu wypłatę świadczenia. Komunikat na stronie ZUS nie pozostawia wątpliwości w tej sprawie. "Zawieszone zostają emerytury i renty świadczeniobiorców, którzy osiągnęli przychód przekraczający 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia" - czytamy.
ZUS oficjalnie powinien opublikować nowe limity dorabiania w drugiej połowie listopada.
Należy pamiętać, że ograniczenia w dorabianiu - oprócz osób, które osiągnęły już wiek emerytalny przewidziany ustawą - nie dotyczą również niektórych rencistów. Są to osoby, które pobierają renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową oraz świadczeniobiorcy pobierający renty rodzinne po osobach uprawnionych do tych świadczeń.
Katarzyna Dybińska
