Co korzystniejsze: świadczenie rehabilitacyjne czy renta?
Wybór między świadczeniem rehabilitacyjnym a rentą socjalną ma długotrwały wpływ na życie finansowe i zdrowotne. Świadczenie rehabilitacyjne oferuje tymczasowe wsparcie dla osób, które mają szansę na powrót do pracy, podczas gdy renta socjalna zapewnia długoterminową pomoc dla osób całkowicie niezdolnych do pracy. Podpowiadamy, kto ma prawo do tych świadczeń, jak długo można je otrzymywać i ile wynoszą.
Świadczenie rehabilitacyjne to forma wsparcia finansowego dla osób, które po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal są niezdolne do pracy, ale mają szanse na odzyskanie zdolności do pracy dzięki dalszej rehabilitacji. Aby ubiegać się o nie w 2024 roku należy spełnić następujące warunki:
- musisz wykorzystać cały przysługujący ci okres zasiłku chorobowego,
- musisz udokumentować niezdolność do pracy w momencie składania wniosku o świadczenie,
- musi istnieć rokowanie, że dalsze leczenie lub rehabilitacja pozwolą ci na powrót do pracy.
Świadczenie można uzyskać tylko wtedy, jeśli złożymy wniosek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Co ważne, musi być on poparty zaświadczeniem o stanie zdrowie, a także dokumentami potwierdzającymi wypadek przy pracy lub chorobę zawodową.
Decyzję o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego podejmuje lekarz orzecznik ZUS na podstawie oceny stanu zdrowia. W trakcie komisji lekarskiej jego zadaniem jest zbadanie, czy dalsze leczenie lub rehabilitacja dają szansę na odzyskanie zdolności do pracy. Jeżeli uzna, że takie przesłanki istnieją, wówczas świadczenie zostanie przyznane przez ZUS. W sytuacji, w której nie zgadzamy się z decyzją, możemy odwołać się od niej za pośrednictwem sądu.
Jak długo można pobierać świadczenie? Przysługuje ono do czasu przywrócenia zdolności do pracy. Jeśli chcemy wydłużyć rehabilitację lub leczenie, konieczna będzie kolejna komisja lekarska, przeprowadzona przez lekarza orzecznika. Warto jednak pamiętać, że okres, na który przyznawane jest świadczenia, ma górny limit i nie może przekroczyć 12 miesięcy od chwili jego przyznania.
W zależności od przyczyny niezdolności do pracy świadczenie rehabilitacyjne może być wypłacane z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego. Jego wysokość jest obliczana na podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, który był wypłacany przed złożeniem wniosku. Przez pierwsze 3 miesiące jego wysokość wynosi 90 proc. podstawy wymiaru zasiłku, a w kolejnych miesiącach 75 proc. Natomiast jeśli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży, świadczenie jest wypłacane w wysokości 100 proc. podstawy zasiłku chorobowego.
Podstawa wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego jest waloryzowana, co oznacza, że jest ona podwyższana o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednich kwartałach. Jednak jeśli wskaźnik waloryzacji nie przekracza 100 proc, to w takim przypadku kwota zasiłku chorobowego nie będzie waloryzowana.
Najpierw musisz wypełnić wniosek o świadczenie rehabilitacyjne, który jest oznaczony symbolem ZNp-7. Znajdziesz go na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS lub w wersji papierowej w placówkach ZUS. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia (formularz OL-9) wypełnione przez twojego lekarza rodzinnego.
ZUS musi mieć również możliwość oceny warunków pracy i możliwości powrotu do obowiązków zawodowych po rehabilitacji. W tym celu twój pracodawca jest zobowiązany do wypełnienia formularza OL-10, który stanowi formę wywiadu zawodowego.
Po wypełnieniu wszystkich dokumentów należy je złożyć elektronicznie przez PUE ZUS lub osobiście w najbliższym oddziale ZUS-u. Warto jednak pamiętać, że ta pierwsza forma może znacząco przyspieszyć proces rozpatrywania złożonego wniosku.
Renta socjalna to świadczenie przeznaczone dla osób, które z powodu naruszenia sprawności organizmu są całkowicie niezdolne do pracy. Aby ją otrzymać, należy spełnić kilka warunków wymaganych przez ZUS:
- Pełnoletność: Świadczenie mogą otrzymać tylko te osoby, które ukończyły 18 r. ż. Mają do niego prawa także kobiety, które wyszły za mąż w wieku 16 lat;
- Całkowita niezdolność do pracy: komisja lekarska ZUS lub lekarz orzecznik muszą potwierdzić, że osoba wnioskująca o przyznanie renty jest całkowicie niezdolna do pracy w efekcie naruszenia sprawności organizmu;
- Okres powstania niezdolności do pracy: brak zdolności do pracy musi powstać przed ukończeniem 18 lat, w trakcie nauki (do 25 r. ż.) lub w trakcie studiów doktoranckich.
ZUS może przyznać rentę socjalną na stałe, jeżeli niezdolność do pracy jest trwała albo na ściśle określony czas, gdy niezdolność do pracy jest okresowa.
W celu ubiegania się o rentę, należy złożyć wniosek do ZUS-u wraz z odpowiednimi dokumentami, takimi jak zaświadczenia lekarskie i dowody na wymagany staż ubezpieczeniowy. Renta może być przyznana tymczasowo lub na stałe, w zależności od oceny lekarza orzecznika ZUS.
Renta tymczasowa zazwyczaj jest przyznawana na okres nie dłuższy niż 5 lat. Po ich upływie zachodzi konieczność przeprowadzenia kolejnej komisji lekarskiej. Gdy lekarz uzna, że nie ma szans na odzyskanie sprawności, renta może być przyznana na dłużej niż 5 lat albo na stałe.
W celu uzyskania tego świadczenia wymagany jest również odpowiedni staż ubezpieczeniowy, który zależy od wieku, w którym powstała niezdolność do pracy. Staż ten wynosi od 1 roku, jeśli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 r.ż. do 5 lat, w sytuacji, w której niezdolność do pracy nastąpiła w wieku powyżej 30 lat. Co ważne, niezdolność do pracy musi wystąpić w okresach składkowych lub nieskładkowych albo w okresie 18 miesięcy od ich ustania.
Wysokość renty socjalnej zależy od kilku czynników. Jednym z nich jest wskaźnik waloryzacji, czyli procentowa zmiana wysokości renty, która jest dostosowywana co roku w celu kompensacji inflacji. Je ostateczna kwota jest również uzależniona od zmian w przepisach.
Od 1 marca 2024 roku wysokość renty socjalnej została podniesiona z 1588,44 zł do 1780,96 zł brutto. Istnieje jednak projekt ustawy, który zakłada podwyżkę renty socjalnej do poziomu minimalnego wynagrodzenia. Przypominamy, że od 1 lipca 2024 będzie ono wynosiło 4300 zł brutto. Oznacza to potencjalny wzrost o ponad 2700 zł brutto.
W projekcie pojawiły się również zapisy, z których wynika, że w przypadku osób, które są uprawnione do renty rodzinnej i socjalnej, kwota renty zostanie obniżona do takiego poziomu, aby łączna wysokość obydwu świadczeń nie przekroczyła 300 proc. najniższej renty przyznawanej w przypadku całkowitej niezdolności do pracy. Projekt jest w trakcie procedowania - jeśli Sejm go przyjmie, wejdzie w życie w ciągu 14 dni od momentu publikacji w Dzienniku Ustaw.
Wybór między tymi dwoma formami wsparcia powinien być oparty na aktualnym stanie zdrowia, możliwościach rehabilitacyjnych oraz długoterminowych potrzebach finansowych. Świadczenie rehabilitacyjne jest korzystniejsze dla osób, które mają szansę na powrót do pracy i potrzebują czasowego wsparcia finansowego. Renta socjalna natomiast jest opcją dla osób, które są całkowicie niezdolne do pracy i potrzebują długoterminowego wsparcia.
Świadczenie rehabilitacyjne jest przyznawane tymczasowo (maks. 1 rok), aż do momentu odzyskania pełnej sprawności umożliwiającej podjęcie pracy. Jeśli jednak powrót do pełni zdrowia, która umożliwi podjęcie obowiązków zawodowych, będzie trwał dłużej niż 12 miesięcy, warto zastanowić się nad złożeniem wniosku o rentę socjalną. Decyzja o wyborze odpowiedniego świadczenia powinna być podjęta po konsultacji z doradcą ZUS, który pomoże ocenić sytuację i doradzi najlepsze rozwiązanie.
Przeczytaj również:
Renta rodzinna. Czy dzieci dostaną rentę po ojcu, który nie pracował?
Waloryzacja mama 4 plus. Od marca 1780,96 zł świadczenia
Legitymacja emeryta i rencisty ze zmianami. Będzie nowy wzór
