Spis treści:
- Klasa średnia - pojęcie historyczne
- Klasę średnią określać mogą różne kryteria
- Ile zarabia klasa średnia?
- Kto się uważa za klasę średnią?
Klasa średnia - pojęcie historyczne
Pojęcie klasy średniej pojawiło się w XIX wieku. To klasa, która w społeczeństwie znajdowała się między klasą niższą a wyższą. Tym mianem określano ludzi, którzy nie mieścili się ani w marksowskim pojęciu proletariatu, ani w burżuazji. Zaliczano do niej drobnych przedsiębiorców oraz urzędników.
Obecnie to pojęcie poszerzyło się o osoby zajmujące się przetwarzaniem informacji, artystów, freelancerów, menadżerów średniego szczebla. W nowoczesnych społeczeństwach klasa średnia stanowi większość populacji. W jej ramach występuje też podział na klasę średnią niższą, wyższą i właściwą.
Klasę średnią określać mogą różne kryteria
Na podział klasowy społeczeństwa można spojrzeć z różnych punktów widzenia. Jeśli weźmiemy pod uwagę kryterium zawodowe, klasą średnią będą pracownicy umysłowi przeciwstawiani robotnikom i rolnikom. Kryterium wykształcenia wskaże na osoby ze średnim i wyższym wykształceniem. Z drugiej strony, jeśli weźmiemy pod uwagę własność środków produkcji, klasę średnią stanowić będą właściciele drobnych przedsiębiorstw, samozatrudnieni i rolnicy. Ci sami rolnicy, którzy nie łapali się na klasę średnią z racji wykonywanego zawodu. Są jeszcze kryteria kulturowe, prestiżowe i wiele innych. W zależności od tego, które z nich weźmiemy pod uwagę, klasa średnia obejmie inne osoby.
Czytaj też: Coraz więcej Polaków bankrutuje. Idziemy na rekord w najnowszej historii Polski
Ile zarabia klasa średnia?
Kryterium dochodowe najprecyzyjniej określa przynależność do klasy średniej. Według OECD (Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) klasa średnia to osoby zarabiające w granicach 75-200 proc. polskiej mediany wynagrodzeń.
Medianę wynagrodzeń określa GUS co dwa lata. Według ostatnich danych z 2022 roku, w Polsce mediana zarobków wynosi 5701,62 zł brutto, czyli 4217 zł na rękę. Oznacza to, że klasa średnia zarabia w Polsce od 4276,2 zł brutto do 11403,24 zł. Rozstrzał jest więc bardzo duży.
Kto się uważa za klasę średnią?
W Polsce według kryterium dochodowego podanego powyżej, do klasy średniej zalicza się 54 proc. społeczeństwa. Klasa wyższa liczy sobie 16 proc., a niższa - 30 proc. Z badań CBOS wynika jednak, że za klasę średnią uważa się dużo więcej Polaków, bo aż 77 proc. Wynika to z tego, że w ocenie swojej przynależności klasowej respondenci biorą pod uwagę nie tylko kryterium dochodowe. Poza tym w ich ocenie wysokość zarobków otwierająca drzwi do klasy średniej jest dużo niższa niż w przypadku wyliczeń OECD. Wielu za próg wejścia do klasy średniej uznało przekroczenie poziomu płacy minimalnej.
