Kwotę zwrotu akcyzy musisz wyliczyć sam

Wiadomo już, jak podatnicy, którzy sprowadzili do Polski po 1 maja 2004 r. używany samochód z zagranicy, mogą starać się o odzyskanie części zapłaconej akcyzy. Zasady te określa projekt specjalnej ustawy regulującej zwrot akcyzy, do którego dotarła GP. Aby odzyskać pieniądze, konieczne będzie złożenie odpowiedniego wniosku do naczelnika urzędu celnego. Urząd celny na rozpatrzenie wniosku będzie miał pół roku. O zwrot podatku będzie można starać się do 2012 roku.

Z wnioskiem tylko raz

Zwrot części akcyzy dotyczyć będzie samochodów osobowych, których nabycie wewnątrzwspólnotowe albo import miały miejsce po upływie dwóch lat kalendarzowych od jego produkcji, wliczając rok produkcji jako pierwszy rok kalendarzowy. Zatem o zwrot będą mogli ubiegać się tylko podatnicy, którzy sprowadzili do Polski samochód starszy niż dwa lata. Zwrot części akcyzy będzie przysługiwał tylko raz.

O zwrot będą mogli starać się podatnicy będący właścicielami samochodu osobowego, jeśli dokonali zapłaty akcyzy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu, albo podatnicy, którzy zapłacili akcyzę w cenie nabycia tego samochodu na terytorium kraju - jeżeli część akcyzy nie została zwrócona nabywcy wewnątrzwspólnotowemu albo importerowi.

Zwrot części akcyzy będzie następować na pisemny wniosek podatnika. Wniosek ten będzie można złożyć w ciągu pięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy regulującej omawiane zagadnienie. Wniosek będzie trzeba skierować do naczelnika urzędu celnego właściwego ze względu na miejsce dokonania przez nabywcę auta zapłaty podatku. Właściwość organu celnego określona w ten sposób może dziwić, bo akcyzę wpłaca się na konto izby celnej, a nie urzędu.

Pół roku na weryfikację

Urząd celny na rozpatrzenie podania będzie miał sześć miesięcy od dnia złożenia wniosku. Jeżeli decyzja w sprawie zwrotu części akcyzy nie zostanie w tym czasie wydana, podatnikowi będzie przysługiwać oprocentowanie części akcyzy podlegającej zwrotowi od dnia złożenia wniosku, chyba że do opóźnienia w wydaniu decyzji przyczyni się nabywca auta.

Do wniosku będzie trzeba dołączyć dokument potwierdzający zapłatę przez nabywcę wewnątrzwspólnotowego albo importera akcyzy z tytułu nabycia samochodu, którego wniosek dotyczy, oraz dokument potwierdzający prawo własności podatnika co do tego auta.

Cała procedura zwrotu podatku będzie prowadzona na podstawie już obowiązujących przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Istotne jest również to, że w sprawach zakończonych przed dniem wejścia w życie projektu ustawy decyzją ostateczną określającą wysokość zobowiązania podatkowego w akcyzie z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego lub decyzją ostateczną dotyczącą nadpłaty z tego tytułu - nabywca auta będzie mógł złożyć wniosek o wznowienie postępowania.

Możliwe będzie również wznowienie postępowania z urzędu w terminie pięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy.

Jeśli przed wejściem w życie ustawy o zwrocie akcyzy została zwrócona nadpłata podatku zapłaconego z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu, nie będzie już przysługiwało prawo do zwrotu części akcyzy związanej ze sprowadzeniem samochodu.

Wzór do ustalenia zwrotu

Podatnicy, którzy będą składać wnioski o odzyskanie podatku, będą musieli obliczyć kwotę zwrotu przy użyciu specjalnego wzoru. Podatnik obliczy różnicę między akcyzą zapłaconą z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu a akcyzą zawartą w cenie samochodu zarejestrowanego na terytorium kraju. Chodzi tu o średnią wartość rynkową samochodu.

W praktyce decyzja dotycząca sposobu ustalenia średniej wartości rynkowej danego samochodu pozostawiona będzie właściwym organom podatkowym, które na potrzeby jej ustalenia będą mogły posiłkować się tabelarycznym zestawieniem średnich wartości rynkowych w określonym miesiącu. Zwrotowi będzie podlegała część akcyzy, jeśli wynik odejmowania przeprowadzony na podstawie wzoru będzie liczbą większą od zera.

Zgodnie z przepisami projektu przygotowanego przez Ministerstwo Finansów średnią wartością rynkową samochodu osobowego będzie wartość samochodu ustalana na podstawie obowiązującej na rynku krajowym, w miesiącu zapłaty akcyzy, średniej ceny samochodu zarejestrowanego na terytorium kraju. Chodzi o samochód tej samej marki, modelu, rocznika, wyposażenia i o przybliżonym stanie technicznym co nabyty wewnątrzwspólnotowo albo importowany, od którego zapłacono akcyzę.

Budżet straci niewiele

Według szacunków MF wejście w życie ustawy o zwrocie akcyzy spowoduje uszczuplenie dochodów. Jednak wskazanie dokładnej kwoty uszczuplenia jest trudne ze względu na fakt, że większość kwot deklarowanych wartości samochodów osobowych w deklaracjach AKC-U związanych z nabyciem wewnątrzwspólnotowym nie odpowiadała wartości rynkowej tych samochodów.

Trudna do oszacowania jest również - według resortu - ilość osób skłonnych ubiegać się o zwrot części akcyzy, szczególnie jeśli kwoty zwrotu będą niewielkie, w związku z odniesieniem do wartości rynkowej przy obliczaniu tych zwrotów. Ponadto szacowanie wartości rynkowej samochodów pozostaje indywidualną kwestią każdego naczelnika urzędu celnego.

Także zły stan techniczny pojazdów mógł powodować, że ich wartość rynkowa mogła zostać obniżona, czego efektem była niższa kwota podstawy opodatkowania wskazana w deklaracji. Generalnie MF oszacowało kwotę uszczuplenia z tytułu zwrotu akcyzy tylko na 580 mln zł. To niewiele, jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że do tej pory podatnicy z tego tytułu wpłacili już sporo ponad 2 mld zł.

Będą zmiany w ustawie

Projekt ustawy regulującej zwrot akcyzy zakłada także pewne zmiany w ustawie o podatku akcyzowym. Znajdą się w niej przepisy, zgodnie z którymi jeżeli wysokość podstawy opodatkowania w przypadku sprzedaży na terytorium kraju albo nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego, bez uzasadnionej przyczyny, będzie znacznie odbiegać od wartości rynkowej tego samochodu - podstawę opodatkowania będzie określał organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej auta. Wartością rynkową samochodu osobowego będzie wartość ustalana na podstawie obowiązującej na rynku krajowym, w dniu powstania obowiązku podatkowego, średniej ceny samochodu osobowego zarejestrowanego na terytorium kraju.

Jeśli wartość samochodu będzie odbiegać od wartości rynkowej, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej wezwie podatnika do zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie jej wysokości znacznie odbiegającej od wartości rynkowej.

W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie jej wysokości znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wysokość podstawy opodatkowania z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wysokość podstawy opodatkowania ustalona w ten sposób będzie odbiegać co najmniej o 33 proc. od wartości rynkowej samochodu, koszty opinii biegłego będzie ponosił podatnik.

Ustawa regulująca zwrot części akcyzy ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Ewa Matyszewska