Polacy zapominają o swoich prawach. NFZ przypomina pacjentom podstawy
Pacjenci bardzo często nie znają swoich praw. Narodowy Fundusz Zdrowia przypomina, że przepisy nie tylko chronią, ale stanowią prawo Polaków. Jednymi z kluczowych informacji jest to, kto może pytać o zdrowie chorego i to, kto może być obecny przy procesie leczenia. Niektórzy nawet nie wiedzą, iż mają prawo nie chcieć wiedzieć niczego na temat szczegółów swoje stanu zdrowia. Wyjaśniamy również, jak złożyć skargę do NFZ. Kluczowe są szczegóły.
Narodowy Fundusz Zdrowia regularnie wydaje komunikaty dla pacjentów. Przypomina nie tylko o dostępnych darmowych badaniach, czy akcjach profilaktycznych. NFZ oferuje jednak również cały pakiet informacji na temat działania służby zdrowia, a także tego, jakie prawa przysługują pacjentom. Polacy bardzo często nie znają nawet części z nich.
Nieznajomość prawa nie zwalania z obowiązku jego przestrzegania, a brak wiedzy o przysługujących przywilejach to realna strata dodatkowych praw. W poradniku dla pacjenta NFZ wyjaśnia, kto może pytać o zdrowie danej osoby.
Przede wszystkim należy pamiętać, że prawem każdego jest uzyskanie zrozumiałej, jasnej i przystępnej odpowiedzi na pytania dotyczące stanu zdrowia, a także planowanego (lub już prowadzonego) leczenia. "Masz też prawo decydować, komu poza Tobą mogą być przekazywane informacje. Osobą upoważnioną może być każda bliska Ci osoba. Nie decyduje o tym ani pokrewieństwo, ani miejsce zamieszkania" - dodaje NFZ.
Niemniej prawo to wymaga, aby osoba wskazująca upoważnionego do otrzymywania informacji zdrowotnych podejmowała wybór świadomy i wyraziła zgodę. Co ważne, nie zawsze trzeba zrobić to w formie specjalnego dokumentu.
"Jeżeli nie możesz potwierdzić pisemnie swojej decyzji, np. ze względu na stan zdrowia, możesz np. wskazać osobę gestem i potwierdzić swój wybór skinieniem głowy albo udzielić odpowiedzi na zadane pytanie. Wymagana jest wtedy adnotacja w Twojej dokumentacji medycznej. Osoba upoważniona ma takie prawo także po śmierci pacjenta" - wyjaśnia w dalszej części NFZ.
Co ciekawe, prawem pacjenta jest nawet... nieświadomość, a dokładnie brak przekazywania wiadomości na temat własnej kondycji. "Jeżeli nie chcesz znać szczegółów dotyczących swojego stanu zdrowia, masz prawo do rezygnacji z otrzymywania informacji. Powinieneś wtedy dokładnie wskazać, z których informacji rezygnujesz" - wyjaśnia NFZ.
Wypraszanie osób trzecich z sal pacjentów nie jest rzadkością. NFZ sam zaznacza jednak, że prawem jest to, by przy leczonym chorym znajdowała się bliska osoba. Wyjątkiem od tego jest przypadek, gdy sprawa dotyczy możliwego zagrożenia epidemiologicznego lub przypadku, gdy zagrożone jest bezpieczeństwo zdrowotne danej osoby.
"Obecność innych osób przy udzielaniu świadczenia, np. studentów medycyny, także wymaga Twojej świadomej zgody. Warunkowanie udzielenia świadczenia od udzielenia takiej zgody i jej wymuszanie jest niezgodne z prawem. Jeżeli pacjent jest małoletni, całkowicie ubezwłasnowolniony lub niezdolny do świadomego wyrażenia zgody, wymagana jest zgoda jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego" - czytamy w specjalnym poradniku pacjenta NFZ.
Kolejnym prawem przysługującym pacjentom jest korzystanie z wybranej formy komunikowania z lekarzem lub pielęgniarką w przypadku osób głuchoniewidomych oraz niesłyszących. Taka osoba ma prawo do usług tłumacza języka migowego albo tłumacza przewodnika, co regulują przepisy ustawie o języku migowym.
Nie zawsze pacjent traktowany jest w sposób właściwy. Osoby poszkodowane, których prawa nie zostały poszanowane, mogą złożyć skargę do NFZ. Niemniej kluczowe jest zastrzeżenie, że Fundusz rozpatrzy tylko te wnioski, które dotyczą placówek mających podpisaną z nim umowę.
Kiedy można złożyć skargę do NFZ? Lista obejmuje kilka przypadków, są to:
- odmówienie zapisu do lekarza, mimo dostępnych terminów,
- niewykonanie zleconych badań,
- zobligowanie do zapłacenia za świadczenie, które jest refundowane przez NFZ,
- trudności z rejestracją - np. zapisy są dostępne wyłącznie osobiście w określonym terminie,
- przypadki, gdy lekarz nie przyjmował pacjentów w godzinach, w których powinien.
Jak złożyć skargę do NFZ? Można to zrobić albo osobiście poprzez wizytę w delegaturze lub oddziale wojewódzkim NFZ, listownie, faksem, poprzez wiadomość e-mail, a nawet poprzez e-Doręczenia lub ePUAP. W skardze konieczne trzeba zawrzeć imię, nazwisko i adres do korespondencji, dane placówki (lub pracownika medycznego), której dotyczy zgłoszenie oraz szczegółowy opis sytuacji i przebiegu tego, co się wydarzyło. NFZ ma do 30 dni na udzielenie odpowiedzi.
Agata Jaroszewska
