Spis treści:
- EDIP jako element szerszej strategii dozbrajania Europy
- Spór o warunki programu ujawnia różne wizje europejskiej obronności
- Polityczne znaczenie decyzji Parlamentu i sygnał dla Ukrainy
- Co dalej? Program czeka na finalną pieczęć państw członkowskich
Decyzja opisana przez Reuters wpisuje się w szerszy kontekst zmian, jakie od 2022 roku zachodzą w europejskiej polityce bezpieczeństwa. Europejski Program Przemysłu Obronnego (EDIP) stał się odpowiedzią na rosnącą potrzebę wzmacniania produkcji obronnej wewnątrz UE i koordynowania działań państw członkowskich wobec zagrożeń wynikających z rosyjskiej agresji na Ukrainę.
EDIP jako element szerszej strategii dozbrajania Europy
Reuters informuje, że Parlament Europejski zatwierdził Europejski Program Przemysłu Obronnego, czyli inwestycyjny mechanizm o wartości 1,5 mld euro, który ma finansować projekty w sektorze obronnym w całej Unii oraz zapewnić dodatkowe wsparcie Ukrainie. Program obowiązuje do 2027 roku i ma służyć nie tylko zwiększeniu dostępności sprzętu, ale także wzmocnieniu produkcyjnego zaplecza państw unijnych.
Jednym z kluczowych kryteriów dostępu do funduszy jest wymóg, aby co najmniej 65 proc. kosztów komponentów danego produktu obronnego pochodziło z UE lub państw partnerskich. Reuters podkreśla, że mechanizm ten jest częścią dużej, unijnej inicjatywy na rzecz odbudowania zdolności obronnych po szoku wywołanym rosyjską inwazją.
Spór o warunki programu ujawnia różne wizje europejskiej obronności
Jak odnotowuje Reuters, zanim projekt trafił do głosowania, państwa członkowskie długo negocjowały to, jak EDIP będzie funkcjonował. Rozbieżności dotyczyły przede wszystkim stopnia protekcjonizmu.
Francja była zwolennikiem restrykcyjnych zasad "buy European", traktując program jako szansę na wzmocnienie europejskiego, a po części własnego, potencjału produkcyjnego. Z kolei państwa takie jak Holandia opowiadały się za większą elastycznością, pozwalającą na zakup uzbrojenia również od partnerów spoza UE, w tym Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.
Reuters wskazuje, że te różnice poglądów oddawały napięcie między dążeniem do budowania autonomii strategicznej a koniecznością zapewnienia szybkich dostaw sprzętu z możliwie szerokiego rynku.
Polityczne znaczenie decyzji Parlamentu i sygnał dla Ukrainy
Po zatwierdzeniu programu przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola napisała na platformie X, że EDIP będzie służyć "wzmocnieniu europejskiego przemysłu obronnego, zwiększeniu wspólnych zamówień i produkcji oraz pogłębieniu wsparcia UE dla Ukrainy".
Jak podkreśla Reuters, przyjęcie programu przez Parlament to ostatni krok procesu legislacyjnego. Teraz decyzję muszą formalnie potwierdzić wszystkie państwa członkowskie UE, co według źródeł agencji, ma być jedynie formalnością.
Co dalej? Program czeka na finalną pieczęć państw członkowskich
Reuters zaznacza, że po spodziewanym zatwierdzeniu przez 27 państw EDIP stanie się jednym z kluczowych narzędzi finansowych UE w zakresie inwestycji obronnych. Choć sama depesza nie rozwija operacyjnych szczegółów programu, podkreśla, że inicjatywa ma przyspieszyć procesy produkcyjne i skoordynować zamówienia państw członkowskich w sposób dotąd niestosowany na taką skalę.
