Z jakich lat pracy naliczana jest emerytura?
Emerytura przysługuje mężczyznom po 65 r.ż. i kobietom po 60 r.ż., którzy posiadają odpowiedni staż pracy. Nie jest to jednak jedyny czynnik wpływający na obliczanie emerytury i prawo do niej. Ważne są także opłacane składki. Z jakich lat pracy naliczana jest emerytura? Nie wszystkie zostaną wzięte pod uwagę. Sprawdź też, jak praca po przekroczeniu wieku emerytalnego wpływa na wysokość świadczenia.
Emerytura naliczana jest z lat pracy, podczas których odprowadzane były składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Aby otrzymać świadczenie, trzeba podlegać pod ubezpieczenie emerytalne i rentowne przez co najmniej 1 dzień. Świadczeniobiorca musiał więc wówczas być zatrudniony jako pracownik lub prowadzić działalność pozarolniczą.
Istotne są też okresy nieskładkowe, czyli te, w których osoba nie opłaca świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych. Wliczany jest natomiast czas, w którym pobierany jest zasiłek chorobowy powypadkowy lub rehabilitacyjny, a także dni urlopu bezpłatnego. Nie mogą one jednak przekraczać 1/3 udowodnionych okresów składkowych.
Sama praca nie wpływa na obliczanie emerytury, a raczej to, na podstawie jakiej umowy jesteśmy zatrudnieni. Osoby, które podpisały umowę o pracę, mogą mieć pewność, że lata pracy na jej podstawie i emerytura są bezpieczne, ze względu na obowiązek pracodawcy do odprowadzania składki do ZUS-u.
Inaczej to wygląda w przypadku umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło. Ich nie reguluje Kodeks pracy, więc zatrudniający nie musi odprowadzać składek. Oznacza to, że lata przepracowane mogą nie mieć znaczenia. Jeśli jednak składki społeczne są przez pracodawcę opłacane, to będą mieć one wpływ na wysokość obliczanej emerytury.
Na obliczanie emerytury i prawo do niej mają wpływ też lata pracy, czyli staż, który dotyczy osób zatrudnianych na umowę o pracę. Na staż pracy składa się także:
- praca poza granicami kraju u zagranicznego pracodawcy;
- służba wojskowa;
- urlop wychowawczy;
- studia doktoranckie;
- czas, o który skrócony został okres wypowiedzenia z winy pracodawcy, a pracownik za ten okres otrzymał odszkodowanie;
- prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego lub praca w gospodarstwie współmałżonka;
- okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, korzystanie ze stypendiów i szkoleń dla bezrobotnych z urzędu starosty;
- staż dla bezrobotnego, na który skierował go starosta;
- okres, za który sąd przyznał wynagrodzenie pracownikowi przywróconemu do pracy, o ile pracownik podjął potem pracę.
Znaczenie na objętość stażu pracy do emerytury ma także edukacja. W zależności od wykształcenia i rodzaju ukończonej szkoły doliczana jest odpowiednia ilość lat. Przysługuje więc kolejno:
- 3 lata dla tych, którzy ukończyli zasadniczą szkołę zawodową;
- 4 lata dla tych, którzy ukończyli liceum;
- 5 lata dla tych, którzy ukończyli technikum lub średnią szkołę zawodową;
- 6 lata dla tych, którzy ukończyli szkołę policealną;
- 8 lata dla tych, którzy ukończyli szkołę wyższą.
Co istotne, lata te się nie sumują. Jeśli w okresie nauki przyszły świadczeniobiorca również pracował, wówczas staż pracy jest wyliczany w najkorzystniejszy dla niego sposób. Dokładne wyliczenie wyrobionego stażu można wykonać samodzielnie na podstawie zebranej dokumentacji lub wystarczy zwrócić się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Po osiągnięciu wieku emerytalnego, który wynosi dla mężczyzn 65 r.ż., a dla kobiet 60 r.ż., przyszły świadczeniobiorca może przejść na emeryturę, ale nie ma takiego obowiązku. Wówczas może podjąć decyzję dotyczącą dalszej pracy. Do wyboru są 3 opcje:
- rozwiązanie stosunku pracy i złożenie wniosku o przyznanie emerytury;
- rozwiązanie stosunku pracy, złożenie wniosku o przyznanie emerytury, ponowne zatrudnienie się;
- kontynuowanie zatrudnienia bez rozwiązywania stosunku pracy i bez składania wniosku o emeryturę.
Wiele osób decyduje się na kontynuowanie zatrudnienia mimo przekroczenia wieku emerytalnego. Jak jednak zatrudnienie wpływa na świadczenie i jego wysokość? Inaczej jest w przypadku, gdy zrezygnujemy z pobierania emerytury, a gdy wraz z nią ponownie podpiszemy umowę.
Zdecydowanie się na rezygnację z przejścia na emeryturę i kontynuowanie zatrudnienia może podwyższyć wysokość świadczenia. Takie działanie wydłuża okres składkowy, który ma wpływ na to, ile pieniędzy otrzymamy w przyszłości. Co więcej, tacy pracownicy mogą korzystać z PIT-0 dla seniorów. Ulga przysługuje dla tych osób, które przekroczyły odpowiedni wiek i nie pobierają emerytury.
W przypadku, gdy świadczeniobiorca przejdzie na emeryturę, a następnie zatrudni się ponownie, to zarówno od emerytury, jak i pensji pobierana jest składka ubezpieczenia zdrowotnego, w przypadku umowy o pracę składka ZUS, a także podatek.
Zobacz również:
Emerytów czeka surowa kara za niepłacenie kluczowej opłaty. Skarbówka zmniejszy emeryturę
Co po wyborach mogą otrzymać obecni i przyszli emeryci? Są konkretne propozycje
Kiedy najlepiej złożyć wniosek o emeryturę? Właściwy miesiąc, to wyższe świadczenie