Niepobranie zryczałtowanego podatku przez płatnika a odpowiedzialność podatnika

Należy zastanowić się, czy w sytuacji, kiedy spółka (płatnik) nie pobierze tego podatku albo pobierze go w wysokości niższej od należnej - osoba fizyczna jako podatnik będzie ponosić z tego tytułu odpowiedzialność.

W myśl art. 30a ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 41 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. - dalej jako "ustawa o PIT") spółka kapitałowa wypłacając osobie fizycznej (udziałowcowi lub akcjonariuszowi) dywidendę jest zobowiązana jako płatnik pobrać z tego tytułu 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

Zgodnie zaś z art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm. - dalej jako "o.p.") płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna mniemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Stosownie zaś do przepisu art. 30 § 1 o.p. płatnik, który nie wykonał swoich ustawowych obowiązków, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony. W takim przypadku, na podstawie art. 30 § 4 o.p., organ podatkowy wydaje decyzję o odpowiedzialności podatkowej płatnika, w której określa wysokość należności z tytułu niedobranego lub pobranego a niewpłaconego podatku. W myśl zaś § 5 art. 30 o.p. płatnik nie ponosi odpowiedzialności, o której była mowa w zdaniu poprzednim, jeżeli odrębne przepisy tak stanowią albo jeżeli podatek nie został pobrany z winy podatnika - w takich przypadkach organ podatkowy wydaje decyzję o odpowiedzialności podatnika.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że gdy przepisy prawa podatkowego przewidują pobór podatku przez płatnika, odpowiedzialność za niepobranie lub niewpłacenie podatku ponosi co do zasady płatnik, a tylko wyjątkowo podatnik. Decyzję o odpowiedzialności podatnika wydaje się w przypadku, gdy odrębne przepisy stanowią inaczej albo podatek nie został pobrany z winy podatnika.

W analizowanym przypadku przepisy ustawy o PIT przewidują pobór zryczałtowanego podatku przez płatnika (tj. spółkę wypłacającą dywidendę) i nie przewidują sytuacji, w których podatnik odpowiadałaby za ten podatek. Jedynie w przypadku winy podatnika, ponosiłby on odpowiedzialność za podatek nie pobrany przez spółkę. W przypadku braku winy Wnioskodawcy odpowiedzialność za podatek niepobrany ponosi tylko płatnik i tylko w stosunku do niego może zostać wydana decyzja nakazująca zapłatę podatku dochodowego od dochodu stanowiącego dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (tj. dywidendy).

Konkludując, w przypadku, gdy na spółce kapitałowej jako na płatniku ciąży obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku od wypłaconej dywidendy, zaś nie pobierze ona i nie wpłaci tego podatku na rachunek właściwego urzędu skarbowego - wówczas osoba fizyczna otrzymująca dywidendę (jako podatnik) nie będzie ponosiła odpowiedzialności za ten podatek.

Przedstawione wyżej rozważania znajdują potwierdzenie w interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego wydanej przez Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 8 października 2009 r. (sygn. IPPB2/415-477/09-5/AS).

Marcin Parulski

Konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie

Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.