Podatek ETS nie tylko dla przemysłu, zapłacą też zwykli Polacy. Zacznie się już w 2024

Podatek ETS to chwytliwe hasło, które pojawia się w narracji prawicowych formacji, a w ostatnim czasie przewijało się głównie w przekazie polityków Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobry. W grudniu 2022 na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości mogliśmy przeczytać chociażby, że w związku z podatkiem ETS Polska w 2022 roku wydała 33 mld zł z powodu emisji CO2 do atmosfery.

I choć oficjalnie taka taksacja nie istnieje, faktycznie w najbliższym czasie nastąpić ma rozszerzenie grupy osób opłacających prawa do emisji CO2. Zapłacić mają właśnie zwykli mieszkańcy Unii Europejskiej.

ETS jest pierwszym na świecie systemem handlu uprawnieniami do emisji CO2, a od 2017 drugim największym po tym obowiązującym w Chinach. Stworzony został, aby sfinansować redukcję emisji CO2, poprawienie efektywności energetycznej, rozbudowę energetyki opartej na alternatywnych źródłach energii niż te kopalne.

W myśl ETS każda z ponad 10 tys. elektrowni i fabryk w Unii Europejskiej musi kupić na aukcji pozwolenie do emisji każdej tony CO2 wyprodukowanej w toku działalności podmiotu. Co ważne, kraje wspólnoty nie tylko kupują prawa do emisji, ale same je sprzedają. Tylko w całym 2021 roku Polska sprzedała 105,3 mln uprawnień do emisji CO2 za około 5,6 mld euro. Środki zebrane za certyfikaty emisyjne trafiają do krajowego budżetu, a określona część ma trafić na transformację energetyczną.

ETS to jednak tylko jeden z kroków Unii Europejskiej na drodze do jeszcze lepszej ochrony klimatu. Wspólnota europejska jeszcze w 2021 roku, opracowując pakiet legislacji dotyczących energetyki, czyli Fit for 55, ustaliła, że tzw. ETS2 obejmie kolejne grupy emitentów CO2.

W wypadku ETS2, który według planów wejść ma najszybciej w 2027 roku, objęci opłacaniem prawa do emisji CO2 będą także korzystający z transportu i budownictwa. Mówiąc prościej - opłatę za emisję CO2 do atmosfery będą musieli uregulować także posiadacze spalinowych środków transportu oraz niezeroemisyjnych budynków.

Oczywiście plan na wdrożenie ETS2 w 2027 roku już jest realizowany. System certyfikowania budynków świadectwem energetycznym to jeden z kroków przygotowujących nasz kraj na wdrożenie kolejnych założeń długofalowej polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Stawianie na fotowoltaikę z programów "Czyste powietrze" czy innych ofert NFOŚGiW, popularyzacja pomp ciepła i wiatraków to dobre trendy, które mogą uchronić nas od opłat.

Przypomnijmy bowiem, że w ramach ETS2 płacić trzeba będzie za emisję w transporcie i budownictwie, ale jeśli nie będzie emisji - nie będzie opłaty. Jak na razie jednak z danych Instytutu Reform wynika, że zakładane przez Brukselę zmiany oznaczają konieczność podwyższenia standardu energetycznego 840 tys. budynków w Polsce. Warto więc już teraz postarać się o takie zmiany w nieruchomości, by do 2027 roku - a mamy jeszcze niecałe 4 lata - dojść do poziomu zeroemisyjności, który uchroni nas od opłat "podatku ETS" pobieranego na poczet ETS2.

Rząd w ramach przygotowania na ETS2 już w 2024 roku chce wprowadzić system, który zakłada, że każdy budynek w Polsce będzie musiał posiadać nie tylko świadectwo energetyczne, ale także i oznaczenie klasy energetycznej, do jakiej będzie się zaliczał. Jak będzie wyglądać dokładnie praca nad wdrożeniem nowinek - nie wiadomo. Jak wskazuje jednak Money.pl, nie będzie to łatwe, ponieważ nowa metodyka wyznaczania charakterystyki energetycznej musiałaby uwzględnić wszystkie technologie, jakie stosowane są nad Wisłą.

Przemysław Terlecki