Podatek od spadków i darowizn. Jakie są stawki w 2024 roku, kto jest zwolniony?

Podatek od spadków i darowizn muszą uiścić osoby, które jak sama nazwa wskazuje, nabyły spadek lub otrzymały darowiznę. Wówczas, jeżeli wartość spadku lub darowizny przekracza kwotę wolną od opodatkowania, o której piszemy w dalszej części artykułu, to spadkobierca lub obdarowany jest zobowiązany do zapłaty podatku od otrzymanego podatku.

Aby można było określić wysokość podatku, konieczne jest również rozróżnienie, do której grupy podatkowej należy osoba, która otrzymała majątek. Przynależność do poszczególnych grup podatkowych określa się bowiem poprzez stopień pokrewieństwa.

• I grupa podatkowa - zalicza się do niej małżonka, dzieci, wnuki itd., rodziców, dziadków, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów,
• II grupa podatkowa - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych
• III grupa podatkowa - innych nabywców, w tym również osoby niespokrewnione z darczyńcą lub spadkodawcą.

Podatku od spadków i darowizn nie zapłaci każda osoba, bowiem, to kiedy ktoś musi zapłacić, zależne jest od przynależności do grupy podatkowej, oraz wartości spadku, bądź darowizny. Podatku od spadków i darowizn nie zapłaci:

• nabywca z I grupy podatkowej, jeżeli wartość darowizny lub spadku nie przekracza 36 120 zł,
• nabywca z II grupy podatkowej, jeżeli wartość darowizny lub spadku nie przekracza 27 090 zł,
• nabywca z III grupy podatkowej, jeżeli wartość darowizny lub spadku nie przekroczy 5 733 zł.

Ponadto z podatku od spadków i darowizn zwolnione są również osoby z tzw. zerowej grupy podatkowej, do której zalicza się: małżonka, dzieci, wnuki, prawnuki, rodziców, dziadków, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Warunkiem zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku jest jednak konieczność zgłoszenia faktu otrzymania darowizny lub spadku do urzędu skarbowego. Jeżeli dana osoba dokona takiego zgłoszenia, to wtedy, niezależnie od wysokości spadku lub darowizny, nie musi ona płacić podatku.

Warto również pamiętać, że przy określaniu kwoty wolnej od podatku sumuje się wartość otrzymanej darowizny z wartością rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło nabycie ostatniej darowizny. Trzeba to wziąć pod uwagę, bo może okazać się, że otrzymane darowizny w ciągu ostatnich 5 lat, znacząco przekraczają wartość kwoty wolnej.

Wysokość podatku od spadków i darowizn, jak zostało wspomniane, uzależniona jest od przynależności do grupy podatkowej, a także od wysokości otrzymanego majątku. Poniżej przedstawiamy stawki podatku od spadków i darowizn obowiązujące w 2024 r.:

Dla nabywców do I grupy podatkowej:

• kwota nadwyżki do 11 833 zł - 3 proc.,
• kwota nadwyżki od 11 833 zł do 23 665 zł - 355 zł i 5 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł,
• kwota nadwyżki ponad 23 665 zł  - 946 zł 60 gr i 7 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł.

Dla nabywców z II grupy podatkowej:

• kwota nadwyżki do 11 833 zł - 7 proc.,
• kwota nadwyżki od 11 833 zł do 23 665 zł - 828 zł 40 gr i 9 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł,
• kwota nadwyżki ponad 22 665 zł - 1893 zł 30 gr i 12 proc. nadwyżki ponad 23 665 zł

Dla nabywców z III grupy podatkowej:

• kwota nadwyżki do 11 833 zł - 12 proc.,
• kwota nadwyżki od 11 833 zł do 23 665 zł - 1420 zł i 16 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł,
• kwota nadwyżki ponad 23 665 zł - 3313 zł 20 gr i 20 proc. od nadwyżki ponad 22 665 zł.

Zgłoszenie otrzymania spadku lub darowizny należy dokonać na formularzu SD-Z2 lub SD-3. Można to zrobić osobiście w urzędzie skarbowym, drogą pocztową lub elektronicznie. Zgłoszenia należy dokonać w ciągu maksymalnie 6 miesięcy od momentu, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Do zgłoszenia trzeba dodatkowo dołączyć, np. potwierdzenie przelewu lub przekazu pocztowego potwierdzającego faktu otrzymania darowizny czy skrócony odpis aktu zgonu, lub akt małżeństwa, który potwierdza pokrewieństwo ze zmarłym.

WG