Dwa nowe dni opieki nad dzieckiem już od 1 stycznia. Co trzeba wiedzieć?
Rodzice zatrudnieni na podstawie umowy o pracę mają prawo do 2-dniowego urlopu w ramach opieki nad dzieckiem. Zwolnienie od pracy w celu opieki nad dzieckiem przysługuje jednak wyłącznie po spełnieniu określonych warunków. Kto może skorzystać z opieki nad dzieckiem i jak złożyć wniosek o 2 dni opieki?
Zgodnie z Kodeksem pracy rodzice zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, niezależnie od stażu pracy, rodzaju umowy oraz wymiaru czasu pracy, mają prawo do 2-dniowej opieki nad dzieckiem w wieku do 14 lat. Pracownikowi przysługują wówczas 2 pełne dni wolne od pracy lub 16 godzin. Opieka na dziecko przysługuje łącznie na wszystkie dzieci, co oznacza, że jeżeli dana osoba posiada 3 dzieci, to nie otrzyma 6 dni opieki, ale dwa dni, tak, jak w przypadku, gdyby miała wyłącznie jedno dziecko.
Pracownik ma prawo do opieki na dziecko od pierwszego dnia zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Ten rodzaj zwolnienia od pracy nie przysługuje natomiast osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych. Jeżeli rodzic pracuje w niepełnym wymiarze godzinowy, to czas opieki na dziecko ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu tej pracy, a niepełną godzinę zwolnienia zaokrągla się w górę do pełnej godziny.
Warto wiedzieć, że od kwietnia 2023 r. rodzice mogą dodatkowo skorzystać z 5-dniowego, bezpłatnego urlopu opiekuńczego, który przysługuje, gdy istnieje potrzeba sprawowania opieki nad członkiem rodziny z powodu ważnych względów medycznych. Dwa dni opieki na dziecko nie mają jednak wpływu na 5-dniowy urlop opiekuńczy i przysługują pracownikom niezależnie od niego.
Zgodnie z Kodeksem pracy dwa dni opieki na dziecko przysługują łącznie obu rodzicom, co oznacza, że rodzice muszą wybrać między sobą, który z nich w danym roku skorzysta z dwóch dni zwolnienia. Rodzice mogą również podzielić się w ten sposób, że jedno z nich skorzysta z jednego dnia opieki, a druga osoba wykorzysta drugi dzień.
Jeżeli zaś jeden z rodziców nie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, to wówczas zwolnienie na opiekę nad dzieckiem w wymiarze 2 dni automatycznie przysługuje drugiemu rodzicowi.
W celu uzyskania zwolnienia od pracy w ramach opieki na dziecko pracownik musi złożyć odpowiedni wniosek do pracodawcy. We wniosku trzeba wskazać, czy chcesz skorzystać ze zwolnienia w dniach, czy w godzinach. Jeżeli we wniosku wskażesz, że chcesz skorzystać z jednego dnia opieki, to w kolejnym wniosku nie będziesz mógł już skorzystać ze zwolnienia w godzinach. Opieka na dziecko będzie musiała zostać wykorzystana w ten samym sposób, co w pierwszym wniosku.
We wniosku trzeba również wskazać, że drugi z rodziców nie korzystał z 2-dniowej opieki na dziecko lub że ten rodzaj zwolnienia w ogóle mu nie przysługuje. W dokumencie nie ma natomiast potrzeby uzasadniać, dlaczego pracownik wnioskuje o takie zwolnienie. Kodeks pracy definiuje, że 2. dni opieki na dziecko udzielane są z tytułu wychowania dziecka, a więc kodeks nie narzuca, aby dni te były wykorzystane w związku z chorobą dziecka.
Ostateczna decyzja o wydaniu zgody na wolne na opiekę nad dzieckiem leży po stronie pracodawcy, ale trzeba pamiętać, że pracodawca nie może odrzucić wniosku bez ważnych i obiektywnych powodów.
Pracownik, który przebywa na zwolnieniu z pracy w ramach opieki na dziecko, zachowuje pełne prawo do wynagrodzenia. Oznacza to, że w ciągu tych dwóch dni pracodawca musi wypłacić pracownikowi 100 proc. podstawy jego wynagrodzenia.
WG
