Jak wygląda podział spadku po rodzicach i kto ma do niego prawo?

To, co można otrzymać w spadku po rodzicach, nazywane jest masą spadkową. Na nią składają się przede wszystkim dobra materialne i prawa. Będzie to więc m.in. kapitał, prawo własności nieruchomości i ruchomości, udział we własności.

W spadku po rodzicach jednak można odziedziczyć także długi. Przejmowane są także wszystkie zobowiązania spadkodawcy, wierzytelności wynikające z umów, bezpodstawnego wzbogacenia czy czynów niedozwolonych.

Dziedziczenie ustawowe spadku po rodzicach występuje, gdy zmarły nie spisał testamentu. Kolejność dziedziczenia określana jest przez Kodeks cywilny, a konkretnie art. 931 - 940.

Według nich w pierwszej kolejności spadek po rodzicu dziedziczą dzieci oraz jego małżonek. Majątek dzielony jest po równo. Małżonek nie może jednak otrzymać części mniejszej niż jedna czwarta całkowitej wartości spadku.

Oprócz dzieci i małżonka zmarłego prawo do spadku mogą mieć inni krewni, ale tylko w określonych przypadkach. Pierwszym z nich jest sytuacja, gdy dzieci bądź dziecko zmarłego nie żyje. Wówczas przysługującą mu część majątku otrzymują wnuki spadkodawcy.

Kiedy spadek po rodzicach może przysługiwać ich rodzicom lub rodzeństwu? Rodzice zmarłego mają prawo do ich własności, jeśli ten nie ma żadnych zstępnych. Wtedy majątek dzielony jest między rodziców i małżonka. Zarówno ojciec, jak i matka, dostają wtedy po jednej czwartej wartości całego spadku. W przypadku, gdy spadkodawca nie posiadał ani zstępnych, ani małżonka, to całość przypada rodzicom w równych częściach.

Rodzeństwo zmarłego rodzica ma natomiast prawo do spadku dopiero, gdy jedno z rodziców spadkodawcy nie żyje. Jego udział spadkowy jest równo dzielony między rodzeństwo osoby zmarłej.

Dziedziczenie spadku po rodzicach może być o wiele prostsze, gdy ten pozostawił testament. W dokumencie zostaje dokładnie spisane kto i w jakiej części odziedziczy majątek. Wskazane mogą zostać nie tylko dzieci i inni krewni, ale też osoby niespokrewnione.

Co w przypadku, kiedy dziecko zmarłego zostało pominięte w testamencie? Ma ono prawo do zachowku, który regulują art. 991-1011 Kodeksu cywilnego. Oznacza to, że zstępny otrzyma połowę spadku po rodzicach, który przysługiwałby mu, gdyby nie został spisany testament. Jeśli jednak dziecko nie ukończyło 18. roku życia lub jest trwale niezdolne do pracy, to przekazana powinna zostać nie połowa, a dwie trzecie należności.

Dziedziczenie to nie tylko otrzymane dobra materialne, ale także długi. Z tego powodu można chcieć zrzec się spadku. Polskie prawo daje taką możliwość.

Według § 1 art. 1048 Kodeksu cywilnego "Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim". Umowa ta powinna być spisana w formie aktu notarialnego. W nim określone zostaje, czy zrzekamy się zachowku w całości lub części.

Spadek można także odrzucić, jednak to robimy wyłącznie po śmierci bliskiej osoby, której majątek możemy odziedziczyć. §3 art. 1018 Kodeksu cywilnego reguluje, iż oświadczenie o odrzuceniu musi zostać złożone przed sądem lub notariuszem. Składa się je ustnie lub pisemnie z podpisem urzędowo poświadczonym.

Odrzucenie spadku może się odbywać jedynie w określonym terminie. Oświadczenie, zgodnie z § 1 art. 1015 Kodeksu cywilnego, składa się w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.

Można je więc złożyć po otwarciu spadku. Wówczas część odrzuconego majątku otrzymują pozostali spadkobiercy w stosunku do przypadających im udziałów.

Zobacz również:

Ile wynosi zachowek po rodzicach? Tak możesz obliczyć go sam

Polacy nadal rzadko spisują testament. Bez niego majątek może przejąć państwo

Brak testamentu to niepotrzebne kłopoty. Kiedy nie da się go podważyć?