Mimo wojny Polacy ratują zabytki w Ukrainie. Działają nie tylko we Lwowie
Wojna w Ukrainie nie zatrzymała renowacji zabytków, w której aktywnie pomagają Polacy. Pomimo trudnych warunków, w tym braków materiałów i częstych przerw w dostawie prądu, prace trwają. Polskie instytucje angażują się w odnowę m.in. historycznych budynków we Lwowie czy barkowej świątyni na Wołyniu.
Prace restauratorsko-konserwatorskie prowadzi Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, ze środków pochodzących z budżetu państwa - podała czwartkowa "Rzeczpospolita". Działania trwają mimo rosyjskich ataków na Ukrainę i wybuchu pełnoskalowej wojny w lutym 2022 roku.
U naszych sąsiadów ze Wschodu brakuje nie tylko materiałów budowlanych, ale z powodu rosyjskich ataków rakietowych wyłączany jest co kilka godzin prąd, co znacznie utrudnia działania konserwatorskie.
Jedne z najbardziej zaawansowanych prac konserwatorskich prowadzone są w Ołyce na Wołyniu. Polacy odnawiają tam kolegiatę Świętej Trójcy, wzniesioną w XVII wieku z inicjatywy Stanisława Albrechta Radziwiłła. Kościół do wojny uznawany był za najpiękniejszy polski kościół na Wołyniu, a także stanowi unikatowy przykład architektury barokowej.
Tylko w 2023 roku zabezpieczony został ołtarz w nawie bocznej przed skutkami działań wojennych. Oprócz tego miały miejsce także prace przy rekonstrukcji figur św. Jakuba Apostoła, św. Jana Apostoła, św. Andrzeja Apostoła, a także odbywała się konserwacja i rekonstrukcja alabastrowych aniołów.
Historia tego kościoła jest zawiła. Po zajęciu terenów przez Armię Czerwoną parafia ołycka została rozwiązana, a świątynię zamieniono na stajnię kołchozu. Dopiero w 1991 roku - jak przypomina "Rzeczpospolita" - ukraińskie władze przekazały kościół wspólnocie wiernych, dzięki czemu udało się uratować większość zabytkowych dzieł i dziś znów może być on miejscem kultu religijnego.
Polacy zaangażowani są w ratowanie zabytków także w innych miastach w Ukrainie - szczególna pomoc i siły kierowane są do Lwowa czy Berdyczowa.
Pierwsze efekty pracy polskich konserwatorów już widać. 8 grudnia 2024 r. odsłonięto zrekonstruowany wizerunek Najświętszej Maryi Panny nad główną bramą forteczną klasztoru karmelitów bosych w Berdyczowie.
Gazeta wylicza, że od 2016 roku ministerstwo kultury oraz Instytut Polonika przeznaczyły ponad 2 mln zł na konserwację XVII-wiecznego zespołu klasztornego.
Polska jest gotowa nie tylko pomagać przy renowacji, ale również zadeklarowała wsparcie w odbudowie zniszczonych przez rosyjskie ataki kamienic we Lwowie. Podczas wrześniowego ataku w różnym stopniu uszkodzonych zostało około 70 obiektów architektury historycznej sprzed 1939 roku.
"Celem ataku Rosjan było centrum miasta. Uszkodzono wiele zabytkowych kamienic. Polska jest gotowa pomóc w ich odbudowie" - zadeklarował premier polskiego rządu Donald Tusk we wrześniu.
