Nie każdy dostanie taką "czternastkę", o jakiej mówił prezes PiS. Znamy wyliczenia ZUS

W niedzielę 20 sierpnia prezes PiS Jarosław Kaczyński zapowiedział, że 14. emerytura w 2023 roku wyniesie 2200 zł netto. Jak dodał, powyżej 2900 zł brutto działać będzie zasada "złotówka za złotówkę". Zgodnie z tą zasadą osoby ze świadczeniem stałym powyżej tej kwoty będą mieć niższe świadczenie dodatkowe. 

Ale nie tylko oni dostaną inną kwotę netto, niż wynika to z zapowiedzi Jarosława Kaczyńskiego. Wszystko ze względu na to, jak liczona jest wysokość 14. emerytury do wypłacenia na konto danego świadczeniobiorcy. Sprawdzamy, ile dostaną poszczególne osoby.

Prezes PiS Jarosław Kaczyński zapowiedział w niedzielę, że "czternastki" w 2023 roku wyniosą 2200 zł netto. Podanie kwoty netto zamiast brutto było pewnym zaskoczeniem, bo do tej pory wskazywano właśnie, jaka kwota brutto będzie wypłacana. 

Żeby poznać kwotę świadczenia z uwzględnieniem składek i podatku czekaliśmy do poniedziałku. W projekcie rządowego rozporządzenia pojawiła się wartość 2650 zł brutto. Rada Ministrów przyjęła to rozporządzenie we wtorek. Premier Mateusz Morawiecki podpisał rozporządzenia podczas uroczystości w Solcu nad Wisłą. 

- Przyjęliśmy takie założenia, aby wypłata 14. emerytury zaczęła się w pierwszej połowie września i wynosiła ponad 1000 zł brutto więcej niż pierwotne założenia, czyli około 2650 zł brutto - podał na konferencji prasowej premier. 

W uzasadnieniu do przyjętego we wtorek rozporządzenia czytamy: "Dzięki ustaleniu ww. kwoty na poziomie 2650,00 zł osoba pobierająca świadczenie podstawowe (emeryturę, rentę) w wysokości najniższej emerytury (1588,44 zł) otrzyma, w momencie wypłaty, kolejne dodatkowe świadczenie pieniężne w wysokości 2202,50 zł netto". 

Co z tymi, którzy otrzymują wyższe świadczenie? Z wyliczeń ZUS, które otrzymaliśmy, wynika, że osoby, które mają inne świadczenie podstawowe, dostaną "czternastkę" w innej wysokości, jeśli chodzi o kwotę netto, czyli "na rękę". Z obliczeń Interii wynika, że na inną wysokość świadczenia muszą się nastawiać już osoby otrzymujące emeryturę lub rentę nawet niewiele wyższą niż najniższa emerytura. 

Od 2202,50 zł do 2093,5 zł netto - tyle dostaną emeryci, którzy nie przekraczają progu 2900 zł brutto, od którego zaczyna działać zasada "złotówka za złotówkę" - wynika z otrzymanej przez nas tabeli. Dokładne wyliczenia dla niektórych kwot świadczenia podstawowego przedstawił Interii ZUS. Podajemy je poniżej:

• świadczenie podstawowe 1588,44 zł brutto, wartość 14. emerytury netto 2202,50 zł
• Świadczenie podstawowe: 2000 zł brutto, wartość 14. emerytury netto: 2153,50 zł
• Świadczenie podstawowe: 2250 zł brutto, wartość 14. emerytury netto: 2123,50 zł
• Świadczenie podstawowe: 2500 zł brutto, wartość 14. emerytury netto: 2093,50 zł
• Świadczenie podstawowe: 2750 zł brutto, wartość 14. emerytury netto: 2093,50 zł
• Świadczenie podstawowe: 2750 zł brutto, wartość 14. emerytury netto: 2093,50 zł

Z obliczeń własnych Interii wynika dodatkowo, że na kwotę poniżej 2200 zł netto muszą się już nastawiać osoby otrzymujące świadczenie od 1613 zł brutto. Oni mogą liczyć na 2199,5 zł. 

A więc im wyższa emerytura - od najniższego świadczenia do 2500 zł - na tym niższą "czternastkę" można liczyć. Po tym progu wartość - aż do 2900 zł brutto będzie taka sama. Dlaczego tak się dzieje, tłumaczymy poniżej.

Różnica między wysokością świadczeń wynika ze sposobu obliczania wysokości netto "czternastek". Od każdego takiego świadczenia trzeba będzie w tym roku odprowadzić nie tylko składkę zdrowotną, jak w ubiegłych latach, ale także podatek dochodowy. 

Składkę zdrowotną od dodatkowego świadczenia wszyscy zapłacą taką samą - będzie to 238,5 zł brutto. Natomiast wysokość podatku będzie różna w zależności od wysokości świadczenia podstawowego. 

To dlatego, że przy obliczaniu zaliczki na podatek od emerytury lub renty stosuje się kwotę zmniejszającą podatek. Od lipca 2022 roku to 300 zł. Kwota zmniejszająca podatek to efekt tego, że w polskim systemie jest kwota wolna od podatku. 

Aby uniknąć sytuacji, w której płaci się zaliczki przez cały rok także od części, która nie będzie opodatkowana i dopiero na koniec po rozliczeniu ze skarbówką następuje ich zwrot, kwota zmniejszająca podatek jest stosowana co miesiąc. Płatnik podatku - w tym przypadku ZUS - nie musi co miesiąc wykładać kwoty, która i tak byłaby zwrócona, a podatnik dostaje co miesiąc wyższą kwotę netto. 

Kwota wolna od podatku od zeszłego roku wynosi 30 tys. zł. W przeliczeniu na 12 miesięcy oznacza to, że co miesiąc dochód w wysokości 2500 zł będzie nieopodatkowany. 

Stawka podatku PIT to 12 procent. Podatek 12 proc. od 2500 zł wyniósłby 300 zł. Co miesiąc więc stosuje się taką kwotę zmniejszającą podatek. 

Ponieważ czternastki będą wypłacane razem ze świadczeniem podstawowym, kwota zmniejszająca podatek będzie stosowana łącznie do podstawowej i czternastej emerytury lub renty. Ta jej część, która nie zostanie wykorzystana przy podstawowym świadczeniu, pomniejszy podatek przy "czternastce".

Na przykład od kwoty 1588,44 zł, gdyby nie było kwoty wolnej, podatek 12 procent wyniósłby 191 zł. Kwota podatku od "czternastki" będzie więc pomniejszona o różnicę między 300 zł a 191 zł - czyli 109 zł.  

W przypadku świadczenia na poziomie 2000 zł podatek wyniósłby 240 zł. Czyli podatek od 14. emerytury będzie pomniejszony o 60 zł. 

Emeryci i renciści, którzy dostają powyżej 2500 zł, całą kwotę zmniejszającą podatek "zużywają" na podstawowe świadczenie. A więc od dodatkowego zapłacą pełne 12 procent podatku, czyli 318 zł. 

"Czternastkę" w pełnej wysokości otrzymują emeryci i renciści, których świadczenia są mniejsze niż 2900 zł brutto. W przypadku pozostałych obowiązuje właśnie zasada "złotówka za złotówkę". To oznacza, że czternastka jest im wypłacana w zmniejszonej kwocie, o różnicę między wysokością ich świadczenia a kwotą 2900 zł. 

Przykładowo, jeśli ktoś ma emeryturę 3000 zł brutto, to jego "czternastka" będzie niższa o róznicę między kwotą 3000 zł i 2900 zł, a więc o sto złotych. W 2023 roku jego dodatkowe świadczenie wyniesie więc 2550 zł brutto.

Wartość czternastej emerytury zmniejsza się z każdą złotówką, o której wzrasta wysokość podstawowej emerytury lub renty. Aż do kwoty 50 zł brutto - jeśli "czternastka" miałaby być niższa niż pięćdziesiąt złotych, nie zostanie wypłacona.

ZUS przedstawił Interii także wyliczenia kwot netto "czternastek" dla osób ze świadczeniem podstawowym powyżej 2900 zł brutto. Przedstawiamy je poniżej:

• Świadczenie podstawowe: 2950 zł brutto, wartość 14. emerytury netto: 2054 zł
• Świadczenie podstawowe: 3000 zł brutto, wartość 14. emerytury netto: 2014,50 zł
• Świadczenie podstawowe: 3500 zł brutto, wartość 14. emerytury netto: 1619,50 zł
• Świadczenie podstawowe: 4000 zł brutto, wartość 14. emerytury netto: 1224,50 zł
• Świadczenie podstawowe: 4500 zł brutto, wartość 14. emerytury netto: 829,50 zł
• Świadczenie podstawowe: 5000 zł brutto, wartość 14. emerytury netto: 434,50 zł
• Świadczenie podstawowe: 5500 zł brutto, wartość 14. emerytury netto: 39,50 zł (brutto: 50 zł)

Jak widać, z tabeli ZUS wynika również, że progiem świadczenia podstawowego, powyżej którego nie będzie wypłacana "czternastka", będzie w 2023 roku 5500 zł brutto.

Martyna Maciuch