Nowe świadczenie 1700 zł miesięcznie. Bez względu na wiek
Nowe świadczenie 1700 zł miesięcznie to pomysł na bezwarunkowy dochód podstawowy. Wypłaty miałyby być prowadzone bez względu na wiek, zatrudnienie oraz dochód. W Polsce plany pilotażu tego świadczenia pojawiły się jeszcze przed 2020 rokiem.
Bezwarunkowy dochód podstawowy to świadczenie z założenia wypłacane bez warunków. Oznacza to wypłatę niezależnie od zatrudnienia, dochodów, a nawet wieku.
Na świecie to rozwiązanie testują kolejne państwa. W Polsce również były plany pilotażu programu wypłat bezwarunkowego świadczenia, ale w 2020 roku zaniechano go ze względu na pandemię. Objętych pilotażem miało być nawet 31 tys. osób zamieszkałych obszar dziewięciu gmin województwa warmińsko-mazurskiego.
W Polsce pomysł najgłośniej propaguje dr Maciej Szlinder, prezes Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego. Wydał nawet książkę "Bezwarunkowy dochód podstawowy - Rewolucyjna reforma społeczeństwa XXI wieku", w której przedstawia tę koncepcję, jej odmiany i za oraz przeciw wprowadzeniu świadczenia.
Wedle planów bezwarunkowy dochód podstawowy miał być testowany w dziewięciu gminach województwa warmińsko-mazurskiego. "Ten obszar źle wypada pod względem dochodów, ubóstwa, aktywności gospodarczej i bezrobocia. Interwencja, jaką byłby program pilotażowy bezwarunkowego dochodu podstawowego, mogłaby przynieść istotny efekt" - tłumaczył dr Szlinder w rozmowie z "Rzeczpospolitą".
Pilotaż zakładał wypłatę 1300 zł świadczenia przez 2 lata wybranym mieszkańcom. Teraz w mediach przewija się jednak wyższa kwota - 1700 zł. Podwyżka wynika z inflacji, która w ostatnich latach podniosła tak ceny jak i świadczenia.
Bezwarunkowy dochód podstawowy miałby być wypłacany bez wniosków i warunków. W rozmowie ze "Strefą Biznesu" dr Szlinder wskazał siedem cech świadczenia:
- bezwarunkowość - żadnych wymogów,
- powszechność - wszystkim bez wyjątków,
- indywidualność - pieniądze dla konkretnych osób,
- forma pieniężna - świadczenie wypłacane w formie pieniężnej,
- wypłacane regularnie - przelewy co miesiąc,
- wypłacane przez państwo - wypłaty z urzędu,
- podstawowość - świadczenie ma pomóc zaspokoić minimum potrzeb.
Testy świadczenia prowadzano już w różnych krajach na świecie. W Finlandii 2 tys. osób dostawało 560 euro miesięcznie, co w efekcie miało zwiększyć poziom ich finansowego bezpieczeństwa. Podobny test prowadziła Kanada, ale zdecydowano o jego przerwaniu. Jako powód podano "brak poprawy warunków życia najbiedniejszych".
Bezwarunkowy dochód podstawowy testowany był również w Kalifornii między 2019 i 2020 rokiem. Pilotaż objął 125 osób, które dostawały miesięcznie 500 dolarów. W efekcie w tej grupie zmniejszył się poziom bezrobocia, a część osób dzięki bezwarunkowemu dochodowi podstawowemu wyszła z zadłużenia.
Z kolei w Denver grupie 800 bezdomnych przyznano po 1000 dolarów świadczenia. Większość bezdomnych wykorzystała świadczenie, by wyjść z życiowego dołka. Najczęściej opłacali oni kursy, najem mieszkania czy naprawę auta.
Test bezwarunkowego dochodu podstawowego w 2023 roku rozpoczęty został również w Wielkiej Brytanii. W jego trakcie każdy z uczestników może liczyć na 1600 funtów miesięcznie. Planowane zakończenie eksperymentu to 2025 rok.
