Uszkodzony banknot każdy z nas widział z pewnością choć raz we własnym portfelu. Niewątpliwie zastanawialiśmy się nawet, czy można zapłacić nim za zakupy w sklepie. Kasjer ma prawo odmówić przyjęcia. Co wówczas? Zgodnie z zarządzeniem prezesa NBP, uszkodzone banknoty podlegają wymianie.
Czy uszkodzony banknot jest ważny?
Uszkodzony banknot jest ważnym środkiem płatniczym, ale to, czy zostanie on przyjęty przy rozliczeniu, zależy tylko od osoby, której będziemy go wręczać przy zapłacie. Warto więc zainteresować się wymianą uszkodzonego banknotu, gdy jest on naprawdę mocno zużyty. Co innego bowiem nieszkodliwe bazgroły gdzieś na krawędzi, a co innego rozdarcie lub dziury.
Gdzie wymienić uszkodzony banknot?
Jak wskazuje NBP, zużyte lub uszkodzone banknoty i monety, jeżeli nie ma podejrzeń co do ich autentyczności, można wymienić. Dokonać tego można w dowolnym działającym na terenie Polski banku lub też w oddziale terenowym Narodowego Banku Polskiego. Wymiana zwykle odbywa się od ręki i dzieje się to zazwyczaj, gdy stopień uszkodzenia banknotu nie jest znaczny.
Jednak są przypadki, gdy bank odmówi takiej wymiany. Dzieje się to wówczas, gdy mamy do czynienia z bardzo zniszczonym banknotem. Wówczas, gdy papierowe pieniądze nie spełniają warunków wymiany od ręki, przyjmowane są przez banki na podstawie wniosku i przesyłane do wymiany do Centrali NBP. W trakcie wypełniania wniosku potrzeba podać dane personalne i kontaktowe, a o decyzji NBP dowiemy się za pośrednictwem banku, w którym składaliśmy wniosek.
Nie zawsze 100 proc. wartości uszkodzonego banknotu. Czasami odzyskamy tylko część
Uszkodzony banknot w większości przypadków podlega wymianie, a na podstawie posiadania części papierka możemy dochodzić wymiany na pełnowartościowy pieniądz. Jednak posiadając mniej niż określona przez NBP część, otrzymamy jedynie 50 proc. wartości banknotu, a czasami nie będziemy mogli odzyskać nic.
Otrzymamy 100 proc. wartości banknotu w wypadku gdy:
- zachowało się ponad 75 proc. powierzchni banknotu w jednym fragmencie,
- banknot został przerwany na kilka części (maksymalnie 9), które w sumie stanowią całość uszkodzonego banknotu.
Otrzymamy 50 proc. wartości banknotu w wypadku gdy:
- zachowało się od 45 proc. do 75 proc powierzchni banknotu w jednym fragmencie,
- jeśli zachowało się poniżej 45 proc. powierzchni banknotu w jednym kawałku, nie otrzymamy zwrotu.
W wypadku dostarczenia porwanego banknotu do banku, w obecności osoby doręczającej pracownik banku jest zobowiązany banknot skleić o ile to możliwe i dodać odpowiednią adnotację - czy to 100 proc. czy 50 proc. banknotu, o którego wymianę zabiegamy.
Wymieniając uszkodzony banknot na nowy możemy być zobowiązani przez bank do wypełnienia odpowiedniego wniosku, a potem złożenia pokwitowania na odpisie zawierającym informację o kwocie pieniędzy przekazanej nam z tytułu wymiany.
Czy mogę wymienić uszkodzony banknot obcej waluty?
Wspomniane zarządzenia NBP nie dotyczy wymiany uszkodzonych banknotów obcej waluty. W bankach na terenie Polski możemy wymienić tylko i wyłącznie polskie złote. Uszkodzony banknot obcej waluty możemy spróbować wymienić w kantorze, ale to, czy otrzymamy w zamian nowy banknot lub równowartość pieniędzy w złotówkach, zależy tylko od kasjera.
Przemysław Terlecki
