Kto płaci za urlop ojcowski, ile dni przysługuje i gdzie złożyć wniosek?

• Urlop ojcowski jest ściśle związany z pojawieniem się nowo narodzonego dziecka w rodzinie. 
• Ojciec nie ma obowiązku wykorzystania go zaraz po tym, gdy dziecko przyjdzie na świat. 
• Urlop ojcowski reguluje Kodeks pracy, a liczba dni wolnych i czas na wykorzystanie tego urlopu są ograniczone. 

Warto na samym początku podkreślić, że urlop ojcowski jest dedykowany zatrudnionym na umowę o pracę. Nie ma przy tym znaczenia, czy jest to część, czy cały etat lub czy jest to umowa na czas określony lub nieokreślony. Urlop ojcowski przysługuje w ramach ubezpieczenia chorobowego i jest finansowane z ZUS ze składek chorobowych i zdrowotnych, które co miesiąc odprowadza pracodawca. 

Co ważne, składki chorobowe opłaca się także podczas umowy zlecenie. Te formalnie nie obejmują urlopu, dlatego jeżeli ojciec świadczy swoje usługi w ramach umowy zlecenie, ma prawo skorzystać z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego. Aby otrzymać taki zasiłek, należy złożyć wniosek do swojego zleceniodawcy.

Zobacz także: Nadchodzi sezon urlopowy. Jakie zmiany czekają pracowników i pracodawców?

W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej, prawo do wykorzystania 14 dni “urlopu" ma także osoba prowadząca swoją firmę. W tym czasie takiej osobie przysługuje zasiłek za okres urlopu macierzyńskiego ora zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Na sto procent wymiaru podstawy w ramach urlopu ojcowskiego mogą liczyć także ojcowie, którzy adoptują dziecko. Z tego urlopu można skorzystać tylko na dziecko, które nie ukończyło 7 lat. Jeśli odroczono obowiązek szkolny, urlop można wykorzystać do ukończenia przez dziecko 10. roku życia.

Urlop ojcowski trwa 14 dni. Dwa tygodnie na czas spędzony z dzieckiem dotyczy dokładnie 14 następujących po sobie dni wraz z sobotami, niedzielami i świętami. Nie ma tutaj znaczenia, czy ojcu rodzi się jedno dziecko czy trojaczki, długość urlopu ojcowskiego nie zmienia się. Czas ten jednak nie wpływa na długość urlopu wypoczynkowego.

Czy można dzielić urlop ojcowski? Zgodnie z Kodeksem pracy urlop ten można podzielić, dlatego ojcowie mogą wziąć go w dwóch częściach. Można spędzić z rodziną całe dwa tygodnie lub podzielić urlop ojcowski po tygodniu w oddzielnych terminach. 

Zobacz także: Pensje od lipca 2022. Jakie będzie wynagrodzenie "na rękę" po zmianach w podatkach?

Czy pracodawca może odmówić urlopu ojcowskiego? Prawo chroni pracownika, któremu urodziło się dziecko, dlatego pracodawca nie może odmówić udzielenia takiego urlopu. Jedyną przesłanką, dzięki której pracodawca może zablokować urlop ojcowski to moment, kiedy pracownik nie spełnia ustawowych przesłanek do nabycia urlopu lub nie spełnia formalnych wymogów.

Czas spędzony z rodziną i nowo narodzonym dzieckiem to nie jedyna korzyść, którą gwarantuje to świadczenie. Zachętą jest także odpowiedź, ile jest płatny urlop ojcowski. Bardzo dobre informacje są takie, że za czas spędzony na urlopie ojcowskim świeżo upieczonym tatusiom należy się 100% wynagrodzenia.

To oznacza, że urlop ojcowski nie wpływa na wysokość wynagrodzenia i w żaden sposób go nie zmniejsza. 

Kiedy ZUS wypłaca pieniądze za urlop ojcowski? Pieniądze powinny zostać wypłacone maksymalnie do 30 dni od chwili złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłku.

By móc poświęcić dziecku dwa dodatkowe tygodnie, należy złożyć wniosek o urlop ojcowski. Ten trafia na ręce pracodawcy nie później niż siedem dni przed planowanym urlopem. Dostarczony dokument zostanie przez pracodawcę podpisany jako formalna zgoda na urlop, którego, jak wspomnieliśmy, nie można ojcu odmówić.

Jak napisać wniosek o urlop ojcowski? W tym muszą znaleźć się podstawowe informacje, czyli dane osobowe oraz dane pracodawcy. Wniosek o urlop ojcowski musi zawierać także imię i nazwisko dziecka, datę jego urodzenia oraz liczbę dni wolnych, które ojciec zamierza wykorzystać. Na dokumencie należy złożyć swój podpis. 

Co dołączyć do wniosku o urlop ojcowski? Ten powinien zawierać także:

• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub kopię;
• oświadczenie pracownika wychowującego dziecko, czy korzystał już z urlopu ojcowskiego albo jego części;
• rodzic adopcyjny powinien załączyć kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka.

W przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, wniosek o urlop ojcowski powinien również zawierać jej prawomocną kopię. W przypadku przedsiębiorcy, który prowadzi firmę, należy złożyć do ZUS skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, wypełniony formularz ZUS Z-3b oraz wypełniony wniosek o urlop ojcowski, czyli formularz ZAS-34.

Urlop ojcowski to świadczenie, które niewykorzystane przepada. Warto więc wykorzystać ten czas, tym bardziej że nie można go przenieść na matkę. Do kiedy można wykorzystać urlop ojcowski? Dwa tygodnie wolnego od pracowniczych obowiązków należy wykorzystać w czasie dwóch lat od momentu narodzin dziecka. 

Warto pamiętać, że urlop ojcowski to niejedyne świadczenie, które towarzyszy narodzinom dziecka. W tym dniu, a także dzień później pracodawca ma obowiązek przyznać świeżo upieczonemu tacie urlop okolicznościowy z okazji narodzin dziecka. W takim przypadku identycznie jak przy urlopie ojcowskim, należy złożyć wniosek o urlop okolicznościowy.

Zgodnie z projektem zmian w Kodeksie pracy jeszcze w sierpniu 2022 ma zostać skrócony czas na wykorzystanie urlopu ojcowskiego. Obecne 24 miesiące mają zostać skrócone do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia. Ojciec na skorzystanie z przywileju będzie miał więc tylko rok. Taki okres ma obowiązywać także w przypadku przysposobienia dziecka.

Skrócenie czasu na wykorzystanie urlopu ojcowskiego jest podyktowane unijnymi wymogami, które wymuszają także elektronizację. Obok papierowego wniosku o urlop ojcowski jeszcze w tym roku ma pojawić się możliwość złożenia wniosku o urlop ojcowski drogą elektroniczną.