Nie pojedziesz na wakacje, będzie ekwiwalent. Tyle szef ci zapłaci za niewykorzystane wolne
Urlop to dla pracownika prawo skorzystania z dni wolnych w ciągu roku pracy, a zwykle dzieje się to w wakacje. Nie zawsze jednak wykorzystujemy pełen wymiar urlopu, a czasami zdarza się, że kończymy pracę, w której nie zdążyliśmy wykorzystać wszystkich przysługujących dni wolnych. Wtedy pracodawca jest zobowiązany wypłacić nam należny ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Dzięki temu, że znamy współczynnik ekwiwalentu 2023, możemy wskazać, ile należy się pracownikowi, który na wakacje się nie udał i z urlopu nie skorzystał.
- Ekwiwalent za niewykorzystany urlop można dostać w sytuacji, gdy nie wykorzystaliśmy wolnego na wakacje, a kończymy pracę u danego pracodawcy.
- Pieniądze należne za wakacje, których nie było, oblicza się w oparciu o współczynnik ekwiwalentu.
- Współczynnik ekwiwalentu wyliczany jest osobno dla każdego roku.
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop należy się w sytuacji, gdy pracownik nie skorzystał z przysługującego mu urlopu. Pieniądze za brak wakacji można wyliczyć, a pomoże w tym współczynnik ekwiwalentu. Na podstawie jego podstawie oblicza się bowiem ekwiwalent pieniężny należy za jeden dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. W 2023 roku wysokość współczynnika ekwiwalentu to 20,83.
Zgodnie z zapisami Kodeksu pracy ekwiwalent za niewykorzystany urlop należy wypłacić w przypadku, gdy wygasł lub rozwiązany został stosunek pracy. Pracodawca musi zapłacić pracownikowi, który żegna się z dotychczasowym miejscem pracy. Nie ma tu znaczenia jaki jest sposób oraz przyczyna zakończenia współpracy. Nie ma znaczenia również to, czy wypowiedzenie złożył pracownik czy wystosował je pracodawca oraz jaki był powód wygaśnięcia stosunku pracy.
Są jednak dwie sytuacje, gdy pracodawca nie ma obowiązku płacić pracownikowi ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Pracodawca nie dokonuje żadnych obliczeń w oparciu o współczynnik ekwiwalentu:
- jeśli pracownik i pracodawca uzgodnią, że zaległy urlop zostanie wykorzystany w czasie kolejnego zatrudnienia u tego samego szefa.
- gdy pracodawca zdecyduje się wysłać pracownika na urlop w trakcie okresu wypowiedzenia - wówczas pracownik nie musi nawet wyrażać zgody, bo przyznanie urlopu jest jednostronną decyzją szefa.
Współczynnik ekwiwalentu obowiązujący w danym roku, nie jest ustalany żadną decyzją uznaniową, a wynika z kalendarza. Jego wartość wyraża średniomiesięczną liczbę dni pracy w roku kalendarzowym. W wypadku 2023 roku obliczenia wyglądają następująco: 365 dni roku - (53 niedziele + 10 świąt + 52 dni wolne) = 250 dni pracy. Następnie dni pracy dzielimy przez liczbę miesięcy i uzyskujemy współczynnik ekwiwalentu 2023 - 250 dni pracy : 12 miesięcy = 20,83 współczynnika ekwiwalentu.
Wskazany powyżej współczynnik ekwiwalentu odnosi się jedynie do tych pracowników, którzy są zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy. Jeśli natomiast mowa o pracownikach zatrudnionych jedynie na część etatu, to współczynnik ekwiwalentu w ich przypadku jest odpowiednio mniejszy. I tak:
- zatrudnieni na 1/4 etatu mają 5,21 współczynnika,
- zatrudnieni na pół etatu przysługuje współczynnik ekwiwalentu 10,42,
- pracujący w 3/4 wymiaru czasu pracy liczą sobie 15,62 współczynnika.
W obliczeniach dotyczących ekwiwalentu za niewykorzystany urlop stałą jest zawsze współczynnik ekwiwalentu, a inne zmienne są różne w zależności od sytuacji. Z tego względu nie ma jednej kwoty, jaką należy wypłacić pracownikom, którzy mają 10 dni niewykorzystanego urlopu, 15 dni, 20 dni i tak dalej. Każdy przypadek potrzebuje osobnego rozpatrzenia.
Na przykładzie spójrzmy, jak obliczanie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wygląda w przypadku, gdy osoba, która zarabia średnią krajową (6883,96 zł brutto) po rozwiązaniu stosunku pracy wciąż ma 10 dni urlopu. W tym wypadku dzielimy najpierw zarobki przez współczynnik ekwiwalentu, a później przez godziny wymiaru czasu pracy - (6883,96 : 20,83) : 8 = 41,31. Wynik ten oznacza ekwiwalent pieniężny należny za godzinę urlopu wypoczynkowego pracownika. Natomiast ekwiwalent za 10 dni urlopu wynosić będzie dziesięciokrotność tej kwoty, czyli 3304,80 zł.
Nie ma jednej odpowiedzi na to, do kiedy pracodawca jest zobowiązany wysłać pracownikowi ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Przepisy Kodeksu pracy nie regulują kwestii wypłacenia pieniędzy za wakacje, których nie było. Może być to pewnym zmartwieniem dla pracowników. Praktyka pokazuje jednak, że zwykle szefowie wypłacają pracownikom ekwiwalent w ostatnim dniu ich pracy lub przesyłają wraz z ostatnią wypłatą.
Przemysław Terlecki
