Zgodnie z art. 59ea. Ustawy o usługach płatniczych "akceptant nie może uzależniać zawarcia z konsumentem umowy o świadczenie usługi lub umowy sprzedaży towaru od dokonania zapłaty w formie bezgotówkowej ani odmówić przyjęcia zapłaty od konsumenta znakami pieniężnymi emitowanymi przez NBP".
Płatność gotówką. Kiedy sprzedawca może nie przyjąć pieniędzy?
Przepisu nie stosuje się, gdy działalność jest prowadzona online, bez obecności personelu (np. płatności w kasach samoobsługowych), podczas imprezy masowej (jeśli w regulaminie wydarzenia zostało to zaznaczone) oraz kiedy wartość jednorazowej transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności jest równa przeciętnemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, albo większa od niego. W grudniu wyniosło ono 8038,41 zł. Oznacza to, że powyżej tej kwoty przyjęcie płatności gotówką w sklepie jest dobrą wolą sprzedawcy.
Czytaj także: Jak dostać zwrot za zakupy, kiedy zwracamy towar do sklepu?
Limity płatności gotówką w 2025 roku
Polskie prawo określa limity płatności gotówką, ale tylko wtedy, kiedy strony są przedsiębiorcami. "Firma nie może zapłacić gotówką, jeżeli jednorazowa wartość transakcji przekracza równowartość 15 tys. zł brutto. Gdy wartość transakcji przekracza 15 tys. zł brutto, płatność musi być zrealizowana z wykorzystaniem rachunku płatniczego. Przedsiębiorca musi zapłacić przez swój rachunek płatniczy i przelać środki na konto firmy, od której kupuje towary lub usługi" - informuje na swojej stronie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Przy czym - jeśli klient jest osobą fizyczną, przedsiębiorca może powołać się na wspomnianą ustawę o usługach płatniczych i gotówki nie przyjąć. W przypadku limitów prawo nakazuje mu odmowę przyjęcia od drugiego przedsiębiorcy sumy większej niż 15 tys. zł.
Zniszczony banknot lub moneta. Bank może ich nie wymienić
Sprzedawca może nie przyjąć gotówki jeszcze w dwóch sytuacjach: gdy banknot lub moneta są uszkodzone oraz, kiedy klient nie ma odliczonej sumy, a on nie ma pieniędzy do wydania reszty - o czym pisaliśmy na łamach Interii.
Teoretycznie uszkodzone pieniądze można wymienić w każdym banku. "Zużyte lub uszkodzone banknoty i monety Narodowego Banku Polskiego, jeżeli nie są podejrzane co do autentyczności, a ich cechy umożliwiają rozpoznanie wartości nominalnej, w tym banknoty postrzępione, naddarte, podklejone, przerwane, nadmiernie zabrudzone, zaplamione, odbarwione, itp., można wymienić na znaki pieniężne nadające się do obiegu w kasie dowolnego banku działającego w Polsce" - podaje na swojej stornie NBP.
Są sytuacje, kiedy bank może nie zgodzić się na wymianę zniszczonej gotówki. Stanie się tak wtedy, kiedy moneta lub banknot będą w tak złym stanie, że instytucja nie będzie w stanie określić nominałów lub czy są prawdziwe. Wówczas konsument może zawnioskować pisemnie o wymianę do NBP. List wraz z gotówką należy przesłać na adres Departamentu Emisyjno-Skarbcowego NBP, podając w wiadomości numer telefonu i e-mail do kontaktu.
