Podatek od wzbogacenia. W tych sytuacjach musisz zapłacić PCC

Podatek od czynności cywilnoprawnych został wprowadzony do polskiego systemu prawnego ponad 20 lat temu. Ten rodzaj daniny uregulowany jest Ustawą z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie trzeba go płacić, jeśli transakcja objęta jest podatkiem VAT.

Podatek od czynności cywilnoprawnych dotyczy określonych czynności wskazanych w ustawie. Są to m.in.: umowy sprzedaży, pożyczki i darowizny, a także umowy dożywocia oraz umowy o dział spadku. W takich przypadkach do jego zapłacenia będzie zobowiązany kupujący, biorący pożyczkę, obdarowany, nabywca własności nieruchomości i podmiot nabywający rzeczy lub prawa majątkowe w efekcie podziału spadku.

Ustawa przewiduje, że podatnicy powinni złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz wpłacić go w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. 

Podatek od wzbogacenia muszą zapłacić osoby, które np. kupiły mieszkanie lub samochód. W przypadku zakupu pojazdu "z drugiej ręki", podatek od wzbogacenia wynosi 2 proc. wartości rynkowej auta. Maksymalna wartość przedmiotu, który nie podlega opodatkowaniu, to 1000 zł.

Należy mieć również na uwadze, że umowa sprzedaży nie podlega opodatkowaniu PCC, gdy jej przedmiotem jest pojazd znajdujący się za granicą i spełniony jest jeden z poniższych warunków: 

• umowa jest zawarta za granicą, 
• kupujący nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Polsce. 

Ze strony rządowej dowiadujemy się, że cena zapłacona przez kupującego nie zawsze stanowić będzie podstawę opodatkowania. Istotna jest wartość rynkowa przedmiotu umowy. Z taką sytuacją możemy mieć do czynienia np. gdy sprzedającemu zależy na szybkim pozbyciu się samochodu, dlatego pierwotną, rynkową cenę, obniża np. o 20 proc. Do podstawy opodatkowania trzeba będzie jednak przyjąć nie kwotę zakupu, a realną rynkową wartość danego auta.

W przypadku kupna mieszkania lub domu z rynku wtórnego, podatek wynosi 2 proc. wartości rynkowej nieruchomości. Przykładowo, jeżeli rynkowa cena mieszkania wynosi 900 000 zł, to podatek od czynności cywilnoprawnych wyniesie 18 000 zł.

Podatku od wzbogacenia nie trzeba płacić wtedy, gdy kupujemy mieszkanie z rynku pierwotnego, bo co do zasady dokumentem zakupu nieruchomości jest faktura VAT, wystawiana przez dewelopera. Co więcej, niedawna nowelizacja przepisów zlikwidowała konieczność opłacenia podatku przy zakupie pierwszego mieszkania z rynku wtórnego.

Nowe przepisy sprawiają spore trudności, a Krajowa Administracja Skarbowa wydaje interpretacje indywidualne odnośnie zastosowania zwolnienia z PCC. Powołując się na jedną z nich serwis infor.pl podaje, że zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych nie obejmuje zakupu domu w budowie ani domu w stanie surowym zamkniętym, nawet z wykonaną elewacją. 

Jeśli podatek od wzbogacenia nie zostanie zapłacony w wyznaczonym terminie, podatnik może zostać obciążony odsetkami za zwłokę, a w przypadku zaniedbania obowiązku jego zapłaty, urząd skarbowy może nałożyć karę finansową, której wysokość zależy od czasu opóźnienia i wielkości zadłużenia. Jeżeli zapomnieliśmy o uregulowaniu naszej należności w ciągu 14 dni, warto złożyć w urzędzie tzw. czynny żal.