Rząd wprowadził nowe definicje. Miały uprościć zasady podatkowe, mogą prowadzić do sporów

Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z dnia 19 listopada 2024 r. wprowadziła nowe definicje budynków i budowli, które zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2025 r. Do tej pory obowiązujące definicje budziły wiele wątpliwości interpretacyjnych, prowadząc do licznych sporów. 4 lipca 2023 r. Trybunał Konstytucyjny (sygn. SK 14/21) uznał ówczesną definicję budowli zawartą w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych za niezgodną z konstytucją.

Wydane orzecznictwo zobowiązało ustawodawcę do precyzyjnego określenia obu pojęć, co znalazło swoje odzwierciedlenie w nowelizacji obowiązującej od początku bieżącego roku. Jej celem było natomiast stworzenie jednoznacznych definicji, które nie miały być już powiązane z pojęciami stosowanymi w Prawie budowlanym. 

Do końca 2024 r. budynek w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych definiowany był jako obiekt trwale związany z gruntem, posiadający fundamenty i dach oraz wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych. 

Od 1 stycznia 2025 r. budynek również definiowany jest jako obiekt powstały w wyniku robót budowlanych, który jest trwale związany z gruntem, posiada fundamenty i dach oraz został wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, ale dodatkowo rozumiany jest on jako obiekt wyposażony w instalacje umożliwiające użytkowanie z budynku zgodnie z przeznaczeniem.

Kolejną istotną zmianą jest wyłączenie z kategorii budynków obiektów, których podstawową cechą użytkową jest pojemność. Mianowicie budynkiem nie może być obiekt przeznaczony do przechowywania materiałów sypkich, ciekłych, gazowych lub występujących w kawałkach.

Do 1 stycznia br. budowla była definiowana jako obiekt budowlany w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego, który nie jest budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego, związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Od stycznia 2025 r. natomiast budowla jest:

●      obiektem niebędącym budynkiem, wymienionym w załączniku nr 4 do ustawy, wraz z instalacjami zapewniającym możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,

●      elektrownią wiatrową, jądrową i fotowoltaiczną, biogazownią, biogazownią rolniczą, magazynem energii, kotłem, piecem przemysłowym, koleją linową, wyciągiem narciarskim i skocznią, wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,

●      urządzeniem budowlanym - mowa o m.in. przyłączach i urządzeniach instalacyjnych, w tym służących oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków i innych urządzeniach technicznych bezpośrednio związanych z budynkiem i innym obiektem budowlanym,

●      fundamentami pod maszyny i urządzenia techniczne, jeżeli stanowią one odrębne części użytkowe.

W ustawie znajdziemy również wykaz obiektów stanowiących budowle. Wśród nich wymienia się m.in.:

●      elementy infrastruktury sportowej, np. płyty stadionowe, tunele dla zawodników, trybuny,

●      obiekty ochronne, przejścia podziemne i nadziemne,

●      obiekty hydrotechniczne, takie jak przystanie, baseny portowe, mola czy pomosty,

●      elementy infrastruktury lotniskowej, np. pasy startowe, drogi kołowania,

●      wolnostojące kominy i chłodnie kominowe,

●      wagi samochodowe i kolejowe, tunele oraz ogrodzenia.

W przypadku obiektów, które mogą spełniać kryteria zarówno budynku, jak i budowli, nadal stosuje się zasadę pierwszeństwa kwalifikacji podatkowej obiektów jako budynków. Oznacza to, że jeżeli dany obiekt spełnia ustawową definicję budynku, to właśnie tak zostanie zaklasyfikowany w pierwszej kolejności.

Dopiero w momencie, gdy obiekt nie spełnia definicji budynku, można ocenić, czy spełnia on definicję budowli.

Nowelizacja ustawy wprowadza również nowe wyłączenia z zakresu opodatkowania. Od 1 stycznia 2025 r. zwolnione z opodatkowania będą dodatkowo:

●      obiekty kultu religijnego, takie jak kapliczki, figury czy przydrożne krzyże,

●      elementy architektury ogrodowej, tj. posągi, figurki, fontanny, pergole, murowane grille, mostki i oczka wodne,

●      obiekty służące rekreacji i utrzymaniu porządku m.in. wiaty na rowery i wózki dziecięce, śmietniki, elementy placów zabaw itd.

Ministerstwo Finansów zapowiadało, że wprowadzenie nowych definicji budynku i budowli nie wpłynie na wzrost podatku dla przedsiębiorców. Celem wprowadzenia zmian było jedynie dostosowanie definicji do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Eksperci podkreślają jednak, że nowe definicje nadal pozostawiają wiele niejasności. Jak wskazuje dr Adam Kałążny, partner associate w Deloitte, “nowe definicje zawierają szereg niejasnych, nieprecyzyjnych sformułowań, które mogą być przedmiotem licznych sporów" - czytamy na portalu prawo.pl.

Jego zdaniem w trakcie prac legislacyjnych nie została doprecyzowana definicja "urządzenia budowlanego", "instalacji przemysłowej" oraz “innego urządzenia technicznego". Nie ma również jasnej definicji i wyjaśnienia pojęcia “wolnostojący". Zdaniem A. Kałążnego może być to powodem rozszerzania definicji budowli według własnej interpretacji przez organy podatkowe. W rezultacie może to doprowadzić do wzrostu opodatkowania.

Na podobne problemy wskazuje Piotr Kalemba, dyrektor w Thedy&Partners, który uważa, że “nowe przepisy mogą prowadzić do licznych sporów, zwłaszcza w kwestii kwalifikacji budynków magazynowych, urządzeń budowlanych czy obiektów wewnątrz budynków, jako budowli." P. Kalemba dodaje, że tak naprawdę “(...) wiele zależeć będzie od praktyki stosowania nowych regulacji".

WB