Trzynastka (13. wypłata)

Piątek, 27 września 2024 (10:56) Aktualizacja Piątek, 27 września 2024 (10:57)
Trzynasta pensja, zwana także dodatkowym wynagrodzeniem rocznym jest finansowym bonusem przyznawanym pracownikom, zwykle pod koniec roku. W Polsce ten rodzaj wynagrodzenia jest powszechny w sektorze publicznym i regulowany przez odpowiednie przepisy prawne.
Trzynastka (13. wypłata) - najważniejsze informacje
Trzynastka (13. wypłata) /CanvaPro /INTERIA.PL

Trzynastka (13. wypłata) - najważniejsze informacje

Co to jest trzynastka?

Zgodnie z ustawą o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, trzynasta pensja to dodatek przysługujący pracownikom, wypłacany na zakończenie roku kalendarzowego.

Ten rodzaj wynagrodzenia ma na celu wynagrodzenie pracowników za ich roczne zaangażowanie w pracę i często jest rozdzielany w okresie świątecznym, co wzmacnia jego rolę jako "świątecznego prezentu".

Wysokość trzynastej pensji zazwyczaj odpowiada jednemu miesięcznemu wynagrodzeniu podstawowemu pracownika, ale może być dostosowana proporcjonalnie do okresu przepracowanego w danym roku, jeśli pracownik nie był zatrudniony przez cały rok. Przepisy precyzyjnie określają, kto kwalifikuje się do otrzymania tej pensji oraz jakie składniki wynagrodzenia są uwzględniane przy jej wyliczaniu.

Trzynastkę wypłaca się w wysokości 8,5 proc. sumy wynagrodzenia, które pracownika otrzymywał w ciągu roku kalendarzowego (chodzi o wynagrodzenie ze wszystkich 12 miesięcy, czyli wynagrodzenie roczne). Uwzględnia się tu również wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy.

Kiedy wypłaca jest 13. wypłata?

Co do zasady, trzynastka powinna być wypłacona do końca marca roku następującego po tym, w którym to dodatkowe świadczenie przysługuje pracownikowi. W praktyce pracodawcy wypłacają trzynastki jeszcze w lutym, a więc miesiąc wcześniej, niż wynika to z przepisów.

Ile trzeba pracować żeby dostać 13?

W Polsce kwalifikacja do otrzymania tzw. trzynastej pensji, czyli dodatkowego wynagrodzenia rocznego, wymaga spełnienia warunków określonych w ustawie o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Dotyczy to głównie osób pracujących w sektorze publicznym, w tym w administracji państwowej i samorządowej oraz w jednostkach i zakładach budżetowych.

Aby być uprawnionym do trzynastej pensji, pracownik musi być zatrudniony przez pełen rok kalendarzowy. W przypadku zatrudnienia krótszego niż rok, wysokość trzynastej pensji jest proporcjonalnie zmniejszana. Oznacza to, że kwota tej pensji jest wyliczana na podstawie czasu faktycznie przepracowanego w danym roku. Na przykład, osoba pracująca przez pół roku otrzyma połowę pełnej trzynastej pensji.

Istotne jest również zaznajomienie się z dodatkowymi regulacjami obowiązującymi w danym miejscu pracy, które mogą wprowadzać specyficzne zasady przyznawania trzynastej pensji, zależnie od charakteru sektora lub konkretnej jednostki.

Kto ma prawo do otrzymania trzynastki w 2024 roku?

Przyznawanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie obejmuje wszystkich pracowników automatycznie. Jest ono zarezerwowane wyłącznie dla określonej grupy zatrudnionych, a mianowicie osób pracujących w sektorze budżetowym.

Szczegóły dotyczące tej gratyfikacji zostały określone w ustawie o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Przyznanie trzynastego wynagrodzenia nie zależy od typu zawartej umowy, okresu jej trwania, ani od wymiaru czasu pracy zatrudnionej osoby. Prawo do otrzymania tzw. trzynastki mają pracownicy:
  • jednostek budżetowych państwa; 
  • zatrudnionych w urzędach organów administracji państwowej, organach kontroli, ochrony prawa oraz w sądach i trybunałach;
  • jednostek budżetowych samorządowych oraz samorządowych zakładów budżetowych, które prowadzą gospodarkę finansową;
  • biur poselskich, senatorskich lub mieszanych oraz w klubach, kółkach i zespołach parlamentarnych. 

Jak ustala się wysokość trzynastki? 

Szczegółowe zasady dotyczące obliczania tej gratyfikacji są zawarte w ustawie z dnia 12 grudnia 1997 r. Dotyczą one pracowników jednostek sfery budżetowej. Ponieważ kwota trzynastki jest powiązana z zarobkami uzyskiwanymi przez pracownika w danym roku, konieczne jest jej indywidualne ustalenie.

Powoduje to niejednokrotnie rozterki związane z tym, jak indywidualne okoliczności - takie jak choroba czy korzystanie z urlopu rodzicielskiego wpłyną na końcową kwotę dodatku. Niepewności te mogą nasilić się zwłaszcza przy wprowadzaniu nowych regulacji prawnych, tak jak miało to miejsce w roku 2023 z przepisami dotyczącymi zwolnień od pracy spowodowanych siłą wyższą.

Roczna premia jest naliczana jako 8,5 proc. sumy wynagrodzeń i innych świadczeń otrzymanych w roku, za który przysługuje to wynagrodzenie. W jej obliczaniu uwzględnia się:
  • wynagrodzenie oraz inne świadczenia związane z pracą, które brane są pod uwagę przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, 
  • wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy,
  • wynagrodzenie za czas nieprzepracowany z powodu przywrócenia do pracy. 
Aby poprawnie obliczyć trzynastkę, trzeba śledzić zasady wynikające z przepisów urlopowych, które decydują o tym, jak ustalana jest jej podstawa. Zgodnie z nimi, wyklucza się z obliczeń m.in.:
  • jednorazowe lub okazjonalne wypłaty za wykonanie konkretnego zadania lub za osiągnięcia, 
  • wynagrodzenie za czas gotowości do pracy oraz za przestój niezawiniony przez pracownika,
  • nagrody jubileuszowe,
  • wynagrodzenia za inny usprawiedliwiony czas nieobecności w pracy,
  • ekwiwalent za urlop wypoczynkowy,
  • dodatkowe wynagrodzenie radcy prawnego za zastępstwo sądowe,
  • wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby,
  • kwoty wyrównania do minimalnego wynagrodzenia,
  • nagrody z zakładowego funduszu nagród i innych podobnych źródeł,
  • odprawy emerytalne lub rentowe oraz inne odprawy pieniężne,
  • wynagrodzenia i odszkodowania związane z zakończeniem stosunku pracy.

Temat Trzynastka (13. wypłata) znajdziesz również w serwisie:

Trzynastka (13. wypłata) - Wiadomości

Trzynastka (13. wypłata) - Wideo

Reklama
Reklama
Reklama
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »