Jak napisać projekt inwestycyjny

Szczególnie jeśli doszłoby np. do samowolnych zmian zakresu realizowanej inwestycji, nieprzestrzegania procedur prawnych, wytycznych oraz instrukcji. Przygotowując aplikację starajmy się posługiwać językiem specjalistycznym, używanym w procedurach i dyrektywach unijnych, ale jednocześnie opisujmy projekt językiem prostym i komunikatywnym. Pamiętajmy, że jakość części finansowej projektu i sposób montażu środków zapewniających jego realizację może zdecydować o przyznaniu dotacji.

Unikajmy ogólników i skupmy się ma merytorycznych aspektach projektu, istocie i wymiernych efektach wynikających z jego realizacji. Cały projekt musi być spójny, konsekwentnie trzymajmy się przyjętych założeń, a przede wszystkim przyjętego w prognozie harmonogramu rzeczowo-finansowego. Nasz projekt będzie jednym z wielu i od przedsiębiorcy zależy, czy jego wyjątkowy wymiar przyczyni się do wyróżnienia wniosku aplikacyjnego poprzez zakwalifikowanie go na listę wsparcia. Każdy projekt inwestycyjny z definicji winien przynieść dodatkowe korzyści dla przedsiębiorstwa, np. wzrost przychodów, oszczędności kosztów, wzrost wolumenu produkcji, zatrudnienia, rentowności, ograniczenia zanieczyszczeń środowiska.

Wiarygodny wzrost

Jeżeli podmiot gospodarczy ponosi nakłady na realizację inwestycji, to w perspektywie czasu należy oczekiwać ich zwrotu, jak również korzyści z poniesionego ryzyka inwestycyjnego. Planując zmiany w bilansie i rachunku wyników starajmy się racjonalnie szacować założone wielkości, a zrealizowana inwestycja i jej efekty muszą zostać odzwierciedlone w części finansowej projektu. Zbyt duży optymizm i nieproporcjonalny do dotychczasowej działalności wzrost finansowy mogą być przyczyną uznania projektu za mało wiarygodny i w efekcie jego dyskwalifikacji. Pamiętajmy jednocześnie, że życie weryfikuje nawet najbardziej ambitne plany, a brak umiaru w prognozach może w skrajnych przypadkach stać się przyczyną problemów przy rozliczeniu projektu i w okresie jego trwania.

Montaż finansowy jest jednym z najważniejszych elementów projektu. Od występujących ograniczeń programowych, dostępnych zasobów przedsiębiorstwa (kapitałowych, majątkowych, ludzkich) oraz możliwości i kosztów pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania uzależniony jest nie tylko stopień dofinansowania inwestycji, możliwość osiągnięcia optymalnej struktury finansowania majątku, ale przede wszystkim oczekiwany efekt końcowy, oszacowywany wewnętrzną stopą zwrotu i przepływem środków pieniężnych, umożliwiających zachowanie płynności finansowej w okresach prognozowanych. Montaż finansowy projektu to świadomy i celowy proces polegający na określeniu proporcji środków pochodzących z różnych źródeł finansowania oraz zidentyfikowaniu i wyborze instytucji uczestniczących w finansowaniu projektu inwestycyjnego. Proces ten winien obejmować dobór optymalnych i najkorzystniejszych kosztowo źródeł finansowania, kosztów zabezpieczeń, jak również uwzględniać w perspektywie zaplanowane do realizacji inne inicjatywy inwestora. Kwota oczekiwanej dotacji jest uzależniona przede wszystkim od wielkości naszego przedsiębiorstwa, miejsca realizacji inwestycji (mapy pomocy), katalogu kosztów kwalifikowanych, maksymalnego progu dofinansowania projektu i oczywiście branży prowadzonej działalności, gdyż nie wszystkie dotacje są dostępne dla każdej grupy beneficjentów.

Nie bez znaczenia dla montażu finansów projektu jest prawidłowe określenie statusu przedsiębiorstwa w oparciu o Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 364/2004 z 25 lutego 2004, które od 1 stycznia 2005 r., wprowadziło nową definicję: mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Definicja ta bazuje na wielkości zatrudnienia oraz rocznych obrotach lub jego sumie bilansowej, przy uwzględnieniu powiązań kapitałowych z innymi podmiotami.

W trakcie opracowywania montażu finansowego wstępnie należy oszacować całkowite koszty niezbędne do realizacji projektu oraz dostępne dla przedsiębiorstwa środki własne, które mogą zostać wykorzystane przy finansowaniu inwestycji. W przypadku różnicy pomiędzy kosztami całkowitymi projektu, a dostępnymi środkami własnymi podmiotu należy zaplanować sfinansowanie różnicy z zewnętrznych źródeł finansowania. Z kredytu bankowego, pożyczki z fundacji, funduszy inwestycyjnych lub branżowych (WFOŚ), w postaci zobowiązania leasingowego, a w przypadku większych podmiotów i instytucji - emisji obligacji, akcji i dofinansowania kapitałowego podmiotu.

Wydatek kwalifikowany, czyli co sfinansuje Unia

Mając na uwadze zasady realizacji projektów ze wsparciem funduszy pomocowych beneficjenci pomocy powinni zapewnić firmie środki umożliwiające sfinansowanie wkładu własnego, pokrycie zarówno kosztów kwalifikowanych, jak i kosztów niekwalifikowanych. Wydatek kwalifikowany to wydatek, który wynika wprost z katalogu kosztów kwalifikowanych, jest niezbędny do wykonania danego projektu oraz jest bezpośrednio z nim związany. Poszczególne wydatki kwalifikowane powinny być ściśle powiązane z projektami i powinny przyczyniać się w sposób bezpośredni do realizacji założonych w nim celów. W praktyce wydatek ten jest wtedy kwalifikowany, kiedy zostaje faktycznie poniesiony w celu realizacji określonego projektu zakwalifikowanego do wsparcia ze środków pomocowych. Za koszty niekwalifikowane uznaje się kategorie wydatków określone w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 oraz przepisach

rozporządzeń, dotyczących poszczególnych funduszy. Zaliczyć do nich można koszty podatku VAT, który może zostać odzyskany na podstawie przepisów krajowych, tj. Ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004r, koszty kredytu, różnic kursowych i etc. Planując montaż finansowy należy mieć na względzie, że za zakończony projekt inwestycyjny uznaje się wyłącznie taki projekt, na który poniesiono wszystkie wydatki i koszty, w tym koszty niekwalifikowane, czyli nie stanowiące podstawy naliczenia kwoty dofinansowania.

Najprostszą, lecz obarczoną dodatkowym kosztem formą dofinansowania projektu jest kredyt inwestycyjny , tzw. pomostowy, czyli taki który zostaje spłacony w całości po zakończeniu realizacji projektu inwestycyjnego ze środków wypłaconej na konto bankowe dotacji. Efektem czego jest zakończenie procesu finansowania inwestycji zewnętrznym kapitałem, bezpośrednio lub krótko po jej zakończeniu. Innym typem kredytu może być kredyt inwestycyjny, często określanym przez banki "pomostowym plus" - pomostowym, dlatego że wypłacona dotacja jest przeznaczona na jego spłatę, a "plus" dlatego, że zaciągnięty kredyt jest większy od kwoty dotacji i pozostała po wypłaceniu grantu kwota kredytu będzie spłacana na podstawie odrębnie ustalonego harmonogramu jeszcze po zakończeniu inwestycji. Pozyskanie środków z zewnętrznych źródeł finansowania dodatkowo zwiększa pewność instytucji zarządzającej w przedmiocie zachowania trwałości projektu. Instytucja finansująca znajdująca się na liście np. banków akredytowanych pełni dodatkową rolę weryfikatora ryzyka posiadanej przez podmiot zdolności kredytowej i funkcjonowania firmy w dłuższej perspektywie czasu. Komisja Europejska zadecydowała, że w obecnej perspektywie finansowej każdy krajowy program operacyjny będzie finansowany tylko z jednego funduszu. Działania należące do obszarów EFRR i EFS mogły się wzajemnie finansować w określonym stopniu. Granica to 10 proc. alokacji na poziomie osi priorytetowej. Cross financing ma ułatwić wdrażanie jednofunduszowych programów operacyjnych. Obecnie jeśli chcemy z pomocą unijnych funduszy wyposażyć naszą firmę w nowoczesny, skomplikowany sprzęt i przeszkolić kilku pracowników niezbędnych do jego obsługi, to nie musimy przygotowywać już dwóch osobnych wniosków.

Nowy okres programowania preferuje wnioski obejmujące realizację inwestycji o znacznym potencjale innowacyjności, wykorzystujące przy jej realizacji zaawansowane technologie oraz preferujące badania naukowe i prace rozwojowe. Nowe projekty, zwłaszcza te finansowane z regionalnych programów operacyjnych, winny być również bardziej związane z potrzebami regionu, w którym będą realizowane.

Jarosław Kręcki

prezes Fundacji LEX Europa