Wspólne rozliczanie PIT małżonków. Jak obliczyć podatek?

Ze wspólnego rozliczenia rocznej deklaracji PIT mogą skorzystać małżonkowie, którzy pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy lub ci, którzy w ubiegłym roku zawarli związek małżeński i pozostawali w nim do ostatniego dnia roku podatkowego.

Wspólne rozliczenie PIT przeznaczone jest wyłącznie dla małżonków, którzy mają wspólność majątkową i którzy w ubiegłym roku podatkowym uzyskiwali dochody opodatkowane skalą podatkową (dochody z umowy o pracę, dochody z działalności gospodarczej opodatkowane na podstawie zasad ogólnych).

Oznacza to, że ze wspólnego opodatkowania nie mogą skorzystać małżonkowie, którzy otrzymują dochody opodatkowane podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Ponadto do wspólnego rozliczenia PIT uprawnieni są małżonkowie, którzy:

● byli rezydentami Polski w ubiegłym roku podatkowym lub

● są rezydentami innego państwa unijnego lub kraju należącego do EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej, posiadają polski certyfikat rezydencji podatkowej, a ich polskie przychody wynosiły co najmniej 75 proc. całkowitego przychodu.

Ze wspólnego rozliczenia PIT mogą również skorzystać wdowcy lub wdowy, których małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego lub po jego zakończeniu, ale przed złożeniem rocznej deklaracji podatkowej.

Aby obliczyć podatek, jaki zapłacą małżonkowie składający wspólną deklarację PIT, należy zsumować dochód małżonków (po odliczeniu kosztów, składek ZUS, ulg oraz innych odliczeń), a następnie podzielić otrzymaną sumę przez 2. Od tej kwoty oblicza się przysługujący podatek z uwzględnieniem kwoty zmniejszającej podatek, a następnie podatek mnoży się razy 2.

Przykład: Dochód męża w 2023 r. wyniósł 130 000 zł, dochód żony z kolei 100 000 zł.

130 000 zł + 100 000 zł = 230 000 zł / 2 = 115 000 zł. Od 115 000 zł odliczamy 30 000 zł, a otrzymaną kwotę mnożymy przez podstawę opodatkowania.

85 000 zł x 12% = 10 200 zł. 10 200 zł x 2 = 20 400 zł.

Przy wspólnym opodatkowaniu małżonkowie zapłacą więc 20 400 zł podatku. Natomiast przy indywidualnym rozliczeniu podatek wyniósłby 14 000 zł dla męża i 8400 zł dla żony, co daje łącznie 22 400 zł.

Wspólne rozliczenie z małżonkiem opłacalne jest szczególnie wtedy, kiedy jeden z małżonków otrzymuje wysokie dochody, które podlegają opodatkowaniu drugim progiem podatkowym wynoszącym 32 proc., drugi z małżonków z kolei nie uzyskuje żadnych dochodów lub otrzymuje je na niskim poziomie.

Przykład: Mąż otrzymuje dochody w wysokości 170 000 zł rocznie, a żona zarabia 40 000 zł.

170 000 zł + 40 000 zł = 210 000 zł : 2 = 105 000 zł.

105 000 zł - 30 000 zł (kwota wolna) = 75 000 zł

75 000 zł x 12% = 9000 zł x 2 = 18 000 zł.

Przy wspólnym rozliczeniu małżonkowie zapłaciliby 18 000 zł podatku. Przy indywidualnej deklaracji PIT natomiast, podatek męża wyniósłby 26 800 zł, żony z kolei 1 200. Łączny podatek przy indywidualnym rozliczeniu wyniósłby więc aż 28 000 zł, w związku z czym w tym przypadku małżonkom bardziej opłaca się rozliczyć wspólnie, dzięki czemu zaoszczędzą 10 000 zł na podatku.

Osiąganie przychodów z najmu prywatnego opodatkowane jest wyłącznie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, niemniej jednak nie wyklucza ono możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem. W takiej sytuacji najem prywatny traktowany jest jako osobny dochód i w celu jego rozliczenia, podatnik składa PIT-28. Z kolei rozliczenie innych przychodów opodatkowanych zasadami ogólnymi może odbyć się wspólnie z małżonkiem na odpowiednim formularzu.

Aby skorzystać ze wspólnego rozliczenia PIT, małżonkowie muszą złożyć roczną deklarację podatkową PIT-37 lub PIT-36, w której zaznaczą, że chcą skorzystać ze wspólnego rozliczenia. Taką deklarację składa wyłącznie jeden z małżonków, który podaje na formularzu dane drugiego małżonka.

Warto również pamiętać, że deklaracje podatkowe dostępne w serwisie Twój e-PIT nie biorą pod uwagę wspólnego rozliczenia, dlatego małżonkowie, którzy chcą złożyć wspólne zeznanie, muszą zalogować się do usługi i samodzielnie wybrać opcję wspólnego rozliczenia.

WG