Porozumienie w sprawie całkowitego zakazu importu rosyjskiego gazu osiągnęli w nocy z wtorku na środę unijni prawodawcy: duńska prezydencja w imieniu państw członkowskich w Radzie UE oraz Parlament Europejski.
Zgodnie z porozumieniem najpóźniej do listopada 2027 r. UE raz na zawsze zrezygnuje z importu rosyjskiego gazu. - Zamykamy tę kartę i zamykamy ją na dobre - ogłosiła von der Leyen. - Wielu uważało, że to niemożliwe, ale liczby mówią same za siebie - dodała.
Według niej rosyjski import gazu skroplonego LNG i z gazociągów spadł z 45 proc. na początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę w 2022 r. do 13 proc., import węgla - z 51 proc. do zera, a import ropy naftowej - z 26 proc. do 2 proc. obecnie.
Duże zmiany UE w relacjach z Rosją
Ursula von der Leyen powiedziała też, że UE ograniczając import rosyjskich paliw kopalnych ograniczyła strumień pieniędzy słanych do Moskwy, które ta przeznacza na prowadzenie wojny napastniczej z Ukrainą.
- Na początku wojny płaciliśmy Rosji 12 mld euro miesięcznie za paliwa kopalne. Spadło to dziś do 1,5 mld euro miesięcznie. Jest to jednak wciąż zbyt dużo i naszym celem jest obniżenie tej kwoty do zera - zadeklarowała.
- To decyzja bezprecedensowa, ale konieczna - podkreślił komisarz UE ds. energii Dan Joergensen. - Putin wykorzystał energię przeciwko nam, szantażował państwa członkowskie Unii i wykorzystał zyski do finansowania swojej okrutnej wojny z naszymi przyjaciółmi na Ukrainie.
Dziś mówimy "dość" i nigdy więcej. Nigdy nie wrócimy do niebezpiecznej zależności od Rosji, do niestabilnych dostaw i manipulacji rynkiem, do szantażu energetycznego i narażania gospodarki na ryzyko - zadeklarował.
Z czego zrezygnujemy najpierw?
Jako pierwszy zostanie całkowicie wycofany gaz skroplony - import LNG będzie stopniowo ograniczany do 31 grudnia 2026 r. Jak przypomniał Joergensen, kwestia ta została wprowadzona 19. pakietem sankcyjnym, który przyspieszył wygaszanie importu rosyjskiego gazu skroplonego.
Dłużej będzie mógł być sprowadzany surowiec gazociągami, z czego nadal chcą korzystać Słowacja i Węgry, które głosowały przeciwko rozporządzeniu. Import gazu rurociągowego w ramach umów długoterminowych będzie dozwolony do 30 września 2027 r., ale jeśli jakieś państwa UE napotykają trudności w wypełnieniu wymaganych poziomów magazynowania, zakaz przywozu rurociągów będzie mieć zastosowanie dopiero od 1 listopada 2027 r.
Mniej oczywiste jest to, kiedy UE całkowicie zrezygnuje z importu rosyjskiej ropy. Zgodnie z osiągniętym w nocy porozumieniem państwa będą musiały przedłożyć krajowe plany zdywersyfikowania dostaw gazu i ropy naftowej do 1 marca 2026 r. Będą też zobowiązane do powiadomienia KE w terminie jednego miesiąca od wejścia w życie rozporządzenia, czy posiadają rosyjskie umowy na dostawy gazu.
W środę KE oświadczyła, że podtrzymuje swoje zobowiązanie do zapewnienia stopniowego wycofania całego pozostałego przywozu rosyjskiej ropy naftowej do końca 2027 r. Propozycję przepisów w tej sprawie przedstawi jednak na początku przyszłego roku.
