Juan chiński

Historia juana sięga roku 1949, kiedy to Chińska Republika Ludowa wprowadziła renminbi jako oficjalną walutę, zastępując różne regionalne waluty, które były w obiegu przed powstaniem współczesnych Chin. Nazwa "renminbi" oznacza "walutę ludu", natomiast "juan" odnosi się do jednostki podstawowej tej waluty. 

W pierwszych dekadach po wprowadzeniu renminbi, Chiny stosowały system gospodarki centralnie planowanej, a waluta była ściśle kontrolowana. Kurs juana był ustalany administracyjnie, a wymiana walut ograniczona. Sytuacja zaczęła zmieniać się w latach 70. i 80., kiedy Chiny rozpoczęły reformy gospodarcze i stopniowe otwieranie się na handel międzynarodowy. Kurs juana był wtedy deprecjonowany, aby zwiększyć konkurencyjność chińskiego eksportu, co stanowiło istotny element strategii rozwoju gospodarczego. 

Obecnie kurs juana chińskiego jest ściśle kontrolowany przez Ludowy Bank Chin (PBoC). Bank ten codziennie ustala kurs referencyjny renminbi względem dolara amerykańskiego, od którego kurs waluty może odchylać się w górę lub w dół o maksymalnie 2 proc.. Ten system, zwany "zarządzanym kursem płynnym", pozwala Chinom na zachowanie pewnej elastyczności w dostosowywaniu kursu juana do warunków rynkowych, jednocześnie utrzymując ścisłą kontrolę nad polityką walutową. 

Juan chiński funkcjonuje na dwóch odrębnych rynkach – wewnętrznym i zewnętrznym. W Chinach kontynentalnych używany jest juan onshore (CNY), podczas gdy na rynkach międzynarodowych, zwłaszcza w Hongkongu, handluje się juanem offshore (CNH). Choć CNH miał być bardziej niezależny od polityki Pekinu, w praktyce rząd chiński nadal ma istotny wpływ na jego kurs, głównie poprzez kontrolę przepływów kapitałowych. 

Juan chiński odgrywa coraz większą rolę w światowej gospodarce. W 2016 roku Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) włączył juana do koszyka walut rezerwowych SDR (Special Drawing Rights), obok dolara amerykańskiego, euro, jena japońskiego i funta brytyjskiego. Był to znaczący krok w kierunku uznania juana za walutę o globalnym znaczeniu. 

Udział juana w rezerwach walutowych na świecie nadal pozostaje jednak stosunkowo niewielki – poniżej 3%. Pomimo tego rośnie zainteresowanie chińską walutą jako narzędziem handlu i inwestycji. Coraz więcej transakcji międzynarodowych, zwłaszcza tych dotyczących handlu z Chinami, rozliczanych jest w juanach. Wzrost znaczenia juana jest również związany z inicjatywami chińskiego rządu, takimi jak projekt Pasa i Szlaku (Belt and Road Initiative), który promuje wykorzystanie tej waluty w transakcjach z partnerami handlowymi. 

Juan chiński oferuje szereg korzyści zarówno dla Chin, jak i dla partnerów handlowych. Stabilność kursu wynikająca z kontroli Ludowego Banku Chin czyni go atrakcyjnym narzędziem rozliczeniowym, zwłaszcza w handlu z krajami rozwijającymi się. Dzięki stabilności chińskiej gospodarki juan staje się również alternatywą dla tradycyjnych walut rezerwowych w okresach globalnej niepewności gospodarczej. 

Jednak przed juanem stoi także wiele wyzwań. Wciąż ograniczone możliwości swobodnej wymiany waluty oraz kontrole kapitałowe utrudniają jego pełną internacjonalizację. Dodatkowo, napięcia handlowe między Chinami a innymi krajami, zwłaszcza Stanami Zjednoczonymi, mogą wpływać na postrzeganie juana jako stabilnej i godnej zaufania waluty. 

Jednym z najnowszych kierunków rozwoju juana jest wprowadzenie jego cyfrowej wersji – e-CNY. Ludowy Bank Chin pracuje nad cyfrową walutą banku centralnego (CBDC), która ma na celu ułatwienie transakcji, zwiększenie kontroli nad obiegiem pieniądza i zmniejszenie zależności od gotówki. E-juan, testowany w kilku dużych miastach Chin, może w przyszłości stać się narzędziem promocji renminbi na rynkach międzynarodowych oraz skuteczną odpowiedzią na rozwój kryptowalut.