Kiedy dziecko dziedziczy po rozwiedzionym rodzicu?
Choć wiele osób ma wątpliwości w tej kwestii, to jednak rozwód rodziców nie wpływa na prawo dziecka do spadku. Z punktu widzenia przepisów dziecko zawsze pozostaje spadkobiercą ustawowym po swoim rodzicu, niezależnie od tego, czy rodzice żyli razem, byli po rozwodzie, w separacji, czy od lat nie utrzymywali kontaktu. Oznacza to, że po śmierci rodzica dziecko nabywa prawo do udziału w majątku, chyba że istnieje ważny testament, który zmienia kolejność dziedziczenia.
Jeśli zmarły nie zostawił testamentu, dziedziczenie odbywa się na zasadach ustawowych. Po rozwodzie były małżonek nie ma prawa do spadku, więc cały majątek przypada dzieciom w równych częściach. W praktyce każde dziecko ma identyczny udział w spadku, bez względu na wiek, sytuację życiową czy jakość relacji z rodzicem.
Jeżeli jednak rodzic pozostawił testament, sytuacja zależy od jego treści. Dziecko może zostać powołane do dziedziczenia w całości lub w części, ale nawet jeśli testament całkowicie je pomija, ma ono prawo do zachowku. Zachowek stanowi natomiast połowę wartości udziału, który przysługiwałby mu z ustawy, a jeśli dziecko jest małoletnie lub trwale niezdolne do pracy, 2/3 tej wartości. W efekcie rodzic nie może całkowicie pozbawić dziecka udziału w majątku tylko dlatego, że był po rozwodzie czy żył w nowym związku.
Prawo do spadku przysługuje również dziecku, którego ojcostwo lub macierzyństwo ustala się już po śmierci spadkodawcy. Wówczas po zakończeniu postępowania dziecko uzyskuje takie same uprawnienia jak pozostali spadkobiercy.
Kiedy dziecko może stracić prawo do spadku po rozwiedzionym rodzicu?
Choć rozwód rodziców nie wpływa na dziedziczenie, istnieją sytuacje, w których dziecko faktycznie może nie otrzymać swojej części spadku. Są to jednak wyjątki, wymagające spełnienia bardzo konkretnych warunków prawnych. Samo zerwanie kontaktu z rodzicem, konflikt rodzinny czy brak relacji nie powodują utraty praw do spadku.
Dziecko może stracić prawo do spadku przede wszystkim wtedy, gdy rodzic w testamencie skutecznie je wydziedziczy. Wydziedziczenie jest możliwe tylko z powodu rażąco nagannego zachowania wobec rodzica, np. uporczywego uchylania się od obowiązku alimentacyjnego, stosowania przemocy, ciężkiego zaniedbywania relacji lub działań sprzecznych z zasadami współżycia społecznego.
Dziecko traci prawo również prawo do spadku po rodzicu wtedy, gdy zostanie uznane za niegodne dziedziczenia. Jest to sytuacja, która ma miejsce wyłącznie wtedy, gdy sąd stwierdzi, że dziecko dopuściło się czynów takich jak: umyślne przestępstwo przeciwko życiu rodzica, uporczywe znęcanie się, fałszowanie testamentu czy próba wpłynięcia na jego treść. Dopiero prawomocne orzeczenie sądu powoduje, że dziecko traktowane jest tak, jakby nie dożyło otwarcia spadku.
Prawo do spadku można też utracić dobrowolnie, np. gdy dziecko samo odrzuci spadek, np. z obawy przed długami zmarłego rodzica. W takim przypadku udział przechodzi na kolejne osoby w kolejności dziedziczenia.
WB
