Renta rodzinna dla wdowy nawet bez spełnienia warunków. ZUS ma tylko jedno "ale"

Renta rodzinna może zostać przyznana zarówno wdowie, jak i wdowcowi, ale w szczególnych warunkach mogą po nią wystąpić także inni członkowie rodziny. Jednak, jak wskazuje ZUS, renta rodzinna dla wdowy to najczęstsza postać tego świadczenia. Kobiety, które po śmierci męża nie są w stanie się utrzymać z własnej emerytury, są szczególną grupą pobierającą rentę rodzinną, co potwierdza rzeczniczka dolnośląskiego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

- Najczęściej w trudnej sytuacji materialnej po śmierci męża zostają kobiety, które nigdy nie pracowały, gdyż zajmowały się wychowaniem dzieci lub opieką nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Śmierć współmałżonka to dla nich bardzo trudne doświadczenie, które dodatkowo może wiązać się z utratą bezpieczeństwa finansowego - mówi Interii Biznes Iwona Kowalska-Matis, rzeczniczka regionalna ZUS na Dolnym Śląsku.

Renta rodzinna dla wdowy to 85 proc. świadczenia, które dostawał lub dostałby mąż. Dlatego też nie ma jednej kwoty renty rodzinnej dla wszystkich, ponieważ ta stanowi zawsze część świadczenia konkretnej osoby. 

Warunkiem otrzymania renty wdowiej jest przekroczenie 50. roku życia w momencie śmierci męża. Wdowa nie musi jednak spełniać tego warunku w sytuacji, gdy jest osobą niezdolną do pracy lub gdy pod opieką ma przynajmniej jedno dziecko, które nie przekroczyło 16. roku życia lub 18. roku życia, jeśli dalej się uczy. Wymóg przekroczenia wieku 50 lat nie jest stosowany także w sytuacji, gdy kobieta ma pod opieką wnuka zmarłego lub też jego rodzeństwo, które jest uprawnione do renty po nieżyjącym już członku rodziny.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może przyznać rentę także w wypadku, gdy żaden z warunków nie został przez wdowę spełniony, ale nie ma ona żadnych dochodów. Wówczas renta wdowia wypłacana jest jedynie przez określony czas:

• rok od śmierci małżonka,
• maksymalnie dwa lata od śmierci małżonka, ale pod warunkiem uczestnictwa w szkoleniu kwalifikującym do wykonywania pracy zarobkowej.

Co ciekawe, rentę rodzinną dla wdowy ZUS może wypłacić nawet w sytuacji, gdy kobieta nie pozostawała z mężem we wspólnocie małżeńskiej lub byli w separacji, a nawet po rozwodzie. W takim wypadku jednak wdowa powinna udowodnić, że przed śmiercią mężczyzny otrzymywała od niego alimenty na podstawie porozumienia.

Jest jeszcze jedno obostrzenie, o którym musi pamiętać wdowa ubiegająca się o rentę rodzinną dla wdowy. Jeśli bowiem w momencie śmierci małżonka nie spełniała warunku dotyczącego wieku lub niezdolności do pracy, ma 5 lat od śmierci męża na to, by warunki wypełnić. W przypadku, gdy taka okoliczność nie zajdzie, możliwość przyznania jej renty rodzinnej po zmarłym małżonku przepada.

Renta rodzinna dla wdowy uprawnionej do jej pobierania wypłacana jest od miesiąca, w którym został złożony wniosek. Pieniądze ze świadczenia mogą trafiać do wdowy trzema drogami. ZUS wysyła pieniądze z renty wdowiej:

• za pośrednictwem Poczty Polskiej,
• na rachunek bankowy,
• w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

Jeśli wdowa spełniła warunek ukończenia 50 lat w momencie śmierci męża, renta wdowia wypłacana jest kobiecie przez ZUS dożywotnio. Może się jednak zdarzyć, że jej świadczenie będzie wypłacane w mniejszej kwocie, a dojść może nawet do zawieszenia wypłat. Dlaczego?

Wpływ na to może mieć wysokość dochodów otrzymywanych przez wdowę, w wypadku gdy ta będzie pracować zarobkowo w trakcie otrzymywania świadczenia. Jeśli kobieta dorabia do renty wdowiej, a jeszcze nie osiągnęła wieku emerytalnego, musi liczyć się ze zmniejszeniem świadczenia z ZUS, gdy jej przychód przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia - wówczas renta będzie pomniejszana o kwotę przekroczenia. W przypadku jednak, gdy będzie to 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, wypłata renty rodzinnej dla wdowy zostanie zawieszona. Pieniądze nie przepadną, ale będą "czekać" na moment, gdy zarobki z pracy zmaleją.

Obwarowanie wypłat renty rodzinnej przez kryterium wysokości przychodu można pominąć i pomóc może w tym sam ZUS. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przy wyliczaniu emerytury skłania się do próśb wnioskodawczyń, by kontynuowano wypłatę renty rodzinnej dla wdowy, gdy ich własna emerytura jest mniejsza od tego świadczenia. Nie zmienia to jednak faktu, że uzyskuje się wówczas status emeryta. To kluczowa zmiana, ponieważ może uchronić wdowę od zawieszenia wypłat renty rodzinnej ze względu na uzyskany przychód z pracy zarobkowej.

- Zachęcam panie i panów, którzy osiągną ustawowy wiek emerytalny, do złożenia wniosku o naliczenie im ich własnej emerytury. Po uzyskaniu statusu emeryta, nawet gdy ZUS wypłaca rentę rodzinną, bo jest wyższa niż własne świadczenie - można dorabiać bez ograniczeń i nie trzeba się z nami rozliczać - podsumowuje Iwona Kowalska-Matis.

Przemysław Terlecki