Po wejściu Polski do UE w 2004 roku Wielka Brytania otworzyła swój rynek pracy dla Polaków, co zapoczątkowało masową falę migracji zarobkowej. Polacy początkowo podejmowali niskopłatne prace w rolnictwie, budownictwie czy hotelarstwie, ale z czasem awansowali, zdobywali kwalifikacje i otwierali własne firmy. Dziś stanowią największą mniejszość narodową na Wyspach, a według najnowszych danych "The Economist" nastąpiła pokoleniowa wręcz zmiana kwestii zarobkowej.
Polacy w Wielkiej Brytanii zarabiają więcej niż Brytyjczycy. Co za tym stoi?
Polacy pracujący w Wielkiej Brytanii osiągają wyższe wynagrodzenia niż rodowici Brytyjczycy. Taki wniosek płynie z analizy danych brytyjskiego tygodnika "The Economist". Zmiana jest duża i znacząca. Należy podkreślić bowiem, że jeszcze w 2014 roku Polacy zarabiali średnio o 15 proc. mniej niż ich brytyjscy koledzy na tych samych stanowiskach. Jednak od tego czasu sytuacja uległa zmianie. Mediana wynagrodzeń Polaków jest obecnie nieco wyższa niż Brytyjczyków.
Przykładem takiej kariery jest historia Pawła, który wyemigrował do Wielkiej Brytanii w 2005 roku, tuż po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Zaczynał od pracy jako sprzątacz i pracownik magazynu, by po latach awansować na stanowisko menedżera. Podobnie Marta Kalemba, która po latach pracy w fabryce kurczaków w West Midlands, założyła własne biuro księgowe. Takie historie pokazują, że Polacy potrafią wykorzystać swoje doświadczenie zawodowe i edukacyjne, aby osiągnąć sukces na brytyjskim rynku pracy.
Zgodnie z danymi "The Economist" dotyczącymi Wielkiej Brytanii, mediana wynagrodzeń to wartość, która dzieli wszystkich pracowników na dwie równe grupy - połowa zarabia powyżej tej kwoty, a połowa poniżej. W Polsce mediana wynagrodzeń jest niższa od przeciętnego wynagrodzenia, co oznacza, że wysokie zarobki niektórych osób podnoszą średnią. Mediana lepiej oddaje rzeczywisty poziom zarobków większości pracowników. W październiku 2024 roku mediana wynagrodzeń w Polsce wyniosła 6856,75 zł brutto, a przeciętne wynagrodzenie 8172,47 zł brutto.
Wyższe umiejętności i lepsza znajomość języka
Z danych wynika, że Polacy w Wielkiej Brytanii są coraz lepiej wykształceni i lepiej znają język angielski. Zgodnie z danymi spisu powszechnego z 2021 roku, w Anglii i Walii mieszkało 743 tys. osób urodzonych w Polsce, z czego 637 tys. deklarowało dobrą znajomość angielskiego. To znaczący postęp w porównaniu z początkami migracji, kiedy wielu Polaków praktycznie nie mówiło po angielsku. Nie jest to obojętne dla zarobków i sytuacji polskich migrantów na rynku pracy. Lepsza znajomość języka i wyższe kwalifikacje zawodowe pozwalają zdobywać lepsze stanowiska i wyższe wynagrodzenia.
Wnioski płynące z analizy danych "The Economist" pokazują, że Polacy w Wielkiej Brytanii nie tylko osiągają wyższe wynagrodzenia niż Brytyjczycy, ale także przyczyniają się do wzrostu gospodarczego kraju. Ich sukces zawodowy jest efektem ciężkiej pracy, zdobywania nowych umiejętności i adaptacji do zmieniających się warunków rynkowych.
Pieniądze jednak nie dla wszystkich są wystarczającym powodem, aby zostać w Wielkiej Brytanii. Mimo sukcesów zawodowych wielu Polaków na Wyspach decyduje się na powrót do ojczyzny. Wynika to z poprawy sytuacji ekonomicznej w Polsce - od 2004 roku mediana płac w Polsce wzrosła z 52 proc. do 71 proc. poziomu brytyjskiego według parytetu siły nabywczej. Dodatkowo, w Polsce rośnie zapotrzebowanie na wysoko wykwalifikowanych pracowników, zwłaszcza w sektorach takich jak IT czy finanse. Wielu Polaków, którzy zdobyli doświadczenie zawodowe w Wielkiej Brytanii, wraca do kraju, gdzie mogą liczyć na atrakcyjne oferty pracy i wyższe wynagrodzenia.
Praca po Brexicie, czyli już nie tak łatwo jak kiedyś
Po Brexicie zasady podejmowania pracy w Wielkiej Brytanii diametralnie się zmieniły. Polacy - podobnie jak inni obywatele UE - nie mają już swobodnego dostępu do rynku pracy. Od 2021 roku obowiązuje punktowy system imigracyjny wprowadzony przez brytyjskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (Home Office). Aby uzyskać wizę pracowniczą, potrzebna jest m.in. oferta pracy od zatwierdzonego sponsora, znajomość języka angielskiego na poziomie co najmniej B1 oraz minimalne roczne wynagrodzenie w wysokości 25 600 funtów. Osoby, które mieszkały w UK przed końcem 2020 roku, mogą legalnie pracować, jeśli uzyskały status osoby osiedlonej lub tymczasowo osiedlonej w ramach programu EU Settlement Scheme.
Analizy dotyczące nowych zasad i ich wpływu na migrację zarobkową przedstawiają m.in. brytyjski Urząd Statystyk Narodowych (Office for National Statistics - ONS), a także portale informacyjne i migracyjne, takie jak Migration Observatory przy Uniwersytecie Oksfordzkim oraz Institute for Government. Wszystkie wskazują, że po Brexicie liczba pracowników z UE, w tym z Polski, znacznie spadła, a zapotrzebowanie rośnie głównie w zawodach deficytowych - jak opieka zdrowotna, logistyka czy budownictwo.
Zgodnie z najnowszymi danymi brytyjskiego Office for National Statistics (ONS), wynagrodzenia w Wielkiej Brytanii rosną w szybkim tempie. W październiku 2024 roku mediana rocznych wynagrodzeń brutto dla pracowników pełnoetatowych osiągnęła 37 430 funtów, co stanowi wzrost o 6,9 proc. w porównaniu do roku poprzedniego. Jak podaje ONS, mediana tygodniowego wynagrodzenia brutto wynosi obecnie 728 funtów, a godzinowe wynagrodzenie brutto to 18,64 funta. Szczególnie wyraźny wzrost odnotowano w sektorze opieki i usług, gdzie pensje wzrosły o 7,7 proc. w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Dane te pochodzą z rocznego badania "Annual Survey of Hours and Earnings" (ASHE), które jest kluczowym źródłem informacji o wynagrodzeniach w Wielkiej Brytanii.
Agata Jaroszewska
