Gospodarka to dynamiczny organizm, w którym nastroje przedsiębiorców odgrywają kluczową rolę. Ich oceny sytuacji rynkowej i plany inwestycyjne wpływają na kierunek rozwoju i kondycję całego sektora biznesowego. Analiza tych nastrojów pozwala lepiej zrozumieć wyzwania i szanse, przed którymi stoją firmy. Najnowsza ocena Polskiego Instytutu Ekonomicznego dostarcza kluczowych danych.
Nastroje przedsiębiorców pod lupą PIE
Czerwcowy odczyt Miesięcznego Indeksu Koniunktury (MIK), opublikowany przez Polski Instytut Ekonomiczny, wyniósł 97,7 pkt - o 0,9 pkt mniej niż w maju. To już kolejny miesiąc z rzędu, w którym wartość wskaźnika znajduje się poniżej poziomu neutralnego (100,0 pkt), wskazując na przewagę nastrojów negatywnych wśród przedsiębiorców.
"Czerwcowy odczyt MIK, podobnie jak majowy, obrazuje przewagę nastrojów negatywnych nad pozytywnymi wśród przedsiębiorców. Sytuacja jest jednak bardzo zróżnicowana w obrębie komponentów tworzących MIK, a także w firmach różnej branży i wielkości" - komentuje dr Anna Szymańska, starsza analityczka PIE. Na przestrzeni roku obecny poziom MIK jest tylko o 1,8 pkt niższy niż w czerwcu 2024 r. (99,5 pkt), ale już o 5,2 pkt niższy w porównaniu do najwyższych tegorocznych odczytów z lutego i kwietnia (po 102,9 pkt).
Inwestycje idą w górę
Jednym z najbardziej wyrazistych sygnałów z czerwcowego raportu jest rekordowy wzrost inwestycji. Po raz pierwszy od początku badania MIK w 2021 roku komponent ten przekroczył poziom neutralny i osiągnął wartość 102,6 pkt.
Za ten wynik w dużej mierze odpowiadają duże przedsiębiorstwa - aż 70 proc. z nich zadeklarowało poniesienie wydatków inwestycyjnych w okresie marzec-maj br. Potwierdzają to również dane GUS: w I kwartale 2025 r. wartość inwestycji wzrosła o 6,3 proc., wyraźnie przewyższając prognozy ekonomistów.
Dr Anna Szymańska podkreśla w raporcie PIE, że "wartość wskaźnika komponentu dotyczącego inwestycji przekroczyła poziom neutralny, co było wynikiem przede wszystkim rekordowej aktywności inwestycyjnej dużych przedsiębiorstw".
Dane to jedno, ale rynek pracy jest pod presją
Wśród siedmiu komponentów MIK, cztery w czerwcu znalazły się poniżej poziomu neutralnego: wartość sprzedaży, zatrudnienie, nowe zamówienia i moce produkcyjne. Szczególnie niepokojący jest spadek wskaźnika zatrudnienia - o 7 pkt m/m, do poziomu 92,1 pkt - co jest drugim z rzędu miesiącem z wartością poniżej 100 pkt.
"W czerwcu zwraca uwagę pogarszanie się sytuacji na rynku pracy - rośnie liczba firm planujących zwolnienia, a spada przewidujących zwiększanie zatrudnienia. Może to być związane z obserwowanym spadkiem sprzedaży, który w czerwcu stał się udziałem aż 28 proc. firm" - zauważa dr Szymańska.
Z kolei wskaźnik wartości sprzedaży spadł aż o 12,9 pkt m/m, do poziomu 80,2 pkt - to najniższy poziom tego komponentu w całym 2025 roku. Nowe zamówienia, mimo wzrostu o 2,9 pkt, wciąż utrzymują się poniżej poziomu neutralnego - na poziomie 86,4 pkt.
Koszty i moce produkcyjne ograniczają firmy
Chociaż wskaźnik wynagrodzeń wzrósł do 111,7 pkt (o 2 pkt m/m), wysokie koszty pracy pozostają znaczącą barierą dla firm. Jednocześnie wartość wskaźnika mocy produkcyjnych (91,1 pkt) sugeruje, że więcej firm ma nadmiar dostępnych mocy względem zapotrzebowania wynikającego z portfela zamówień.
Pogorszeniu uległa też płynność finansowa, która spadła o 7,7 pkt do poziomu 119,6 pkt. Nadal pozostaje ona powyżej poziomu neutralnego, jednak - jak zauważa PIE - jest to głównie efekt wzmożonej aktywności inwestycyjnej.
Czerwcowy raport MIK rysuje mieszany obraz sytuacji gospodarczej: z jednej strony słabnąca sprzedaż, rynek pracy pod presją i rosnące koszty działalności, z drugiej - wyraźny impuls inwestycyjny, szczególnie w dużych firmach. Choć dominują nastroje negatywne, aktywność inwestycyjna może świadczyć o tym, że przedsiębiorcy - mimo trudności - myślą długofalowo i przygotowują się na odbicie.
Agata Jaroszewska
