Odprawa

Poniedziałek, 19 sierpnia 2024 (13:03) Aktualizacja Poniedziałek, 19 sierpnia 2024 (13:36)
Odprawa to dodatkowe świadczenie, które często przysługuje pracownikowi w momencie zakończenia lub wygaśnięcia stosunku pracy.
Odprawa - najważniejsze informacje
Odprawa przy zwolnieniu przysługuje szczególnej grupie pracowników. /123RF/PICSEL

Odprawa - najważniejsze informacje

Co to jest odprawa?

Odprawa funkcjonuje jako forma rekompensaty, mająca na celu złagodzenie negatywnych konsekwencji dla pracownika wynikających z takich zdarzeń, jak utrata pracy, przejście na emeryturę lub rentę, czy zmiana stanowiska.
Odprawa może być świadczeniem powszechnym lub przyznawanym tylko określonym grupom pracowników.
Przy zakończeniu zatrudnienia pracodawca może być zobowiązany do wypłaty różnych rodzajów odpraw:
  • odprawy pieniężnej,
  • odprawy rentowej lub emerytalnej, gdy rozwiązanie stosunku pracy ma związek z przejściem pracownika na emeryturę lub rentę,
  • dodatkowej odprawy, jeśli przepisy zakładowe przewidują takie świadczenia dla zwalnianych pracowników,
  • odprawy dla pracownika z wyboru, jeśli nie był on na urlopie bezpłatnym z powodu wyboru,
  • odprawy pośmiertnej, która przysługuje rodzinie zmarłego pracownika.

Komu przysługuje odprawa?

Zwolnienia grupowe

Odprawa pieniężna przysługuje pracownikom zwolnionym z przyczyn niezwiązanych z ich winą, w ramach zwolnień grupowych. Takie zwolnienia mają miejsce, gdy pracodawca, który zatrudnia co najmniej 20 osób, dokonuje zwolnień w liczbie:
  • 10 pracowników, jeśli firma zatrudnia mniej niż 100 osób,
  • 10% pracowników, gdy w firmie pracuje od 100 do 299 osób,
  • 30 pracowników, gdy zakład zatrudnia 300 osób lub więcej,
a zwolnienia te są przeprowadzane w drodze wypowiedzenia przez pracodawcę lub porozumienia stron, dotyczą pewnej liczby pracowników i następują w okresie nie dłuższym niż 30 dni.

Zwolnienia indywidualne

Powszechnie uważa się, że odprawa pieniężna należy się tylko pracownikom zwalnianym w ramach zwolnień grupowych, w rzeczywistości również pracownicy zwalniani indywidualnie mogą być do niej uprawnieni. Przysługuje ona tym pracownikom, którzy są zwalniani z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, takich jak likwidacja stanowisk, ogłoszenie upadłości, czy likwidacja firmy. Warto jednak zauważyć, że jeśli na decyzję o zwolnieniu wpłynęły także inne okoliczności, pracownik nie ma prawa do odprawy.

Zwolnienie za porozumieniem stron

Nie tylko wypowiedzenie umowy o pracę z przyczyn nieleżących po stronie pracownika daje mu prawo do odprawy, ale także rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron może skutkować uzyskaniem takiego prawa. Warto podkreślić, że w przypadku dochodzenia roszczeń o odprawę, pracownik będzie musiał wykazać, że to pracodawca zainicjował rozwiązanie umowy za porozumieniem stron.

Wysokość odprawy?

Wysokość odprawy jest związana z długością zatrudnienia u pracodawcy, u którego dochodzi do rozwiązania umowy, czyli tzw. zakładowym stażem pracy. Maksymalna wysokość odprawy nie może przekroczyć kwoty równej 15-krotnemu minimalnemu wynagrodzeniu za pracę.
Zależnie od stażu pracy u danego pracodawcy, wysokość odprawy wynosi:
  • jednomiesięczne wynagrodzenie, jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż dwa lata,
  • dwumiesięczne wynagrodzenie, jeśli staż pracy wynosił od dwóch do ośmiu lat,
  • trzymiesięczne wynagrodzenie, jeśli pracownik był zatrudniony ponad osiem lat.

Odprawa emerytalno-rentowa

Pracownik, którego stan zdrowia uniemożliwia wykonywanie zadań zawodowych, i który otrzymał orzeczenie o niezdolności do pracy, może ubiegać się o przyznanie renty. Natomiast osiągnięcie przez pracownika wieku uprawniającego do emerytury umożliwia korzystanie z przysługujących mu świadczeń emerytalnych.
Odprawa emerytalno-rentowa staje się wymagalna w sytuacjach takich jak:
  • rozwiązanie umowy o pracę w związku z przyznaniem pracownikowi tego świadczenia,
  • uzyskanie przez pracownika prawa do odprawy po zakończeniu stosunku pracy, pod warunkiem, że w trakcie trwania zatrudnienia złożył u pracodawcy stosowny wniosek o jej wypłatę.
W przypadku odprawy emerytalno-rentowej nie ma znaczenia, kto zainicjował rozwiązanie umowy czy w jakim trybie stosunek pracy został zakończony. Prawo do tego świadczenia nie jest również uzależnione od rodzaju umowy czy stażu pracy u danego pracodawcy.

Odprawa pośmiertna

Odprawa pośmiertna przysługuje określonym członkom rodziny zmarłego pracownika:
  • małżonkowi,
  • innym członkom rodziny, którzy spełniają kryteria kwalifikujące do otrzymania renty rodzinnej.
Pierwszeństwo w otrzymaniu odprawy pośmiertnej ma małżonek zmarłego, chyba że para była w stanie formalnej separacji – w takim przypadku małżonek nie ma prawa do odprawy. Prawo do odprawy mają również inni członkowie rodziny, którzy kwalifikują się do renty rodzinnej. Do tej grupy zaliczają się dzieci biologiczne, adoptowane lub dzieci przyjęte do utrzymania i wychowania zmarłego, które nie przekroczyły 16. roku życia, lub do 25. roku życia jeśli kontynuują naukę. Jeśli jednak dzieci są całkowicie niezdolne do pracy, ich wiek nie ma znaczenia dla prawa do odprawy. Rodzice zmarłego również mogą być uprawnieni do odprawy pośmiertnej, ale tylko wtedy, gdy są oni niezdolni do pracy lub mają ukończone 50 lat.

Temat Odprawa znajdziesz również w serwisie:

Odprawa - Wiadomości

Reklama
Reklama
Reklama
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »