Spadek po zadłużonych rodzicach. Jak uniknąć długów?
Odziedziczenie majątku po rodzicach nie zawsze wiąże się z korzyściami finansowymi. Zdarza się bowiem, że spadek oznacza również przejęcie długów, nawet takich, które mogą znacznie przekraczać wartość majątku. Jak uchronić się przed długami po zmarłych rodzicach?
W Polskim prawie istnieją dwa sposoby dziedziczenia po rodzicach. Pierwszym z nich jest dziedziczenie ustawowe, które ma miejsce wtedy, gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu. Wówczas spadek dziedziczą najbliższe osoby spadkodawcy według ustalonych zasad: w pierwszej kolejności są to dzieci i małżonek.
Drugi sposób dziedziczenia po rodzicach to dziedziczenie testamentowe, które ma miejsce wtedy, gdy spadkodawca sporządził ważny testament i sam wskazał, kto i w jakiej części ma odziedziczyć jego majątek.
Niezależnie jednak od tego, w jaki sposób przebiega dziedziczenie po rodzicach, spadkobierca zawsze ma możliwość zadecydowania, czy przyjmuje spadek. Jeżeli zdecyduje się przyjąć go wprost po zadłużonych rodzicach, to wtedy przejmuje nie tylko całość majątku, ale także wszystkie długi spadkodawców. W takiej sytuacji odpowiada za długi rodziców całym swoim majątkiem, również prywatnym.
Każdy spadkobierca ma 6 miesięcy od momentu powołania do spadku na podjęcie decyzji dotyczącej tego, czy chce przyjąć, czy odrzucić spadek. Jeżeli więc spadkobierca wie, że rodzice pozostawili po sobie długi lub nie jest do końca pewny, co wchodzi w skład majątku spadkowego, może uniknąć zobowiązań rodziców na dwa sposoby.
Pierwszą opcją jest tzw. przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Wtedy spadkobierca dziedziczy cały majątek spadkodawcy, zarówno aktywa, jak i długi, ale za długi odpowiada jedynie do wysokości odziedziczonego majątku. Oznacza to więc, że jeśli w spadku znajduje się samochód warty 20 tys. zł, a długi wynoszą 50 tys. zł, to wierzyciele mogą dochodzić spłaty wyłącznie do kwoty 20 tys. zł.
Drugim rozwiązaniem na uniknięcie długów po zmarłych rodzicach jest z kolei całkowite odrzucenie spadku. Wówczas spadkobierca nie dziedziczy ani majątku spadkowego, ani długów po rodzicach.
Tak jak wspomniano, każdy spadkobierca ma 6 miesięcy na podjęcie decyzji czy chce przyjąć spadek wprost, odrzucić go lub przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza. W tym celu spadkobierca musi złożyć odpowiednie oświadczenie np. o odrzuceniu spadku przed notariuszem lub sądem rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania.
Jeżeli jednak spadkobierca odrzuci spadek z powodu długów, to musi pamiętać, że automatycznie przechodzi on na kolejne osoby z tzw. ustawowej kolejki dziedziczenia i najczęściej będą to jego dzieci. Jeżeli dziecko jest niepełnoletnie, to wtedy, aby uchronić je przed długami dziadków, rodzic musi złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka.
Żeby to jednak zrobić, najpierw konieczne jest uzyskanie zgody sądu rodzinnego na odrzucenie spadku w imieniu dziecka, ponieważ zgodnie z prawem, jest to czynność przekraczająca zwykły zarząd majątkiem dziecka. Prawo wymaga w takiej sytuacji, by sąd ocenił, czy działanie rodzica na pewno leży w najlepiej pojętym interesie dziecka.
WB
